توسط : شهر تاریخی کاشان به دلایل مختلفی مشهور است، از جمله؛ مراسم گلاب گیری ماه اردیبهشت، خانه های تاریخی، باغ های زیبا و مسجدها. یکی از اصلی ترین جاذبه های گردشگری و تاریخی کاشان، مسجدها هستند. مسجد جامع نه تنها یکی از قدیمی ترین مسجدهای شهر، بلکه یکی از قدیمی ترین بناهای موجود در کاشان است. مساجد شهر کاشان، نشان دهنده توجه و علاقه کاشانی ها به هنر و دین اسلام است. هر مسجد به طور جداگانه یک شاهکار معماری اسلامی به شمار می آید. مسجد جامع به تنهایی، دنیایی از هنر خوشنویسی، معماری و کاشی کاری، در طول تاریخ است. برای آشنایی بیشتر با این مکان مقدس در سایت بزن بریم سفر با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
مسجد جامع کاشان کجاست؟
مسجد جامع کاشان از جاذبه های گردشگری ایران و یکی از بناهای تاریخی و جاهای دیدنی کاشان است که قدمت آن به دوران سلجوقیان باز می گردد. بنای این مسجد قبل از اسلام آتشکده بوده است؛ اما بعد از ایمان آوردن مردم به دین اسلام، آن را به مسجد تبدیل کرده اند. مسجد جامع کاشان در خیابان بابا افضل، محله میدان کهنه در کوچه شهیدان دقیقی قرار گرفته است.
مسیر دسترسی به مسجد جامع کاشان
به دلیل قرارگیری مسجد جامع کاشان در مناطق مرکزی و تاریخی این شهر، دسترسی به آن با وسایل حمل و نقل عمومی و خودروی شخصی به سهولت امکان‌پذیر خواهد بود. با دسترسی به میدان کمال الملک در محله میدان کهنه، می توان به سمت خیابان بابا افضل و مسجد جامع کاشان حرکت کرد.
بهترین زمان برای بازدید از مسجد جامع کاشان
بهترین زمان برای سفر به کاشان، ماه های فروردین و اردیبهشت است. چرا که تعطیلات نوروزی در اولین ماه سال این امکان را به شما می دهد که سری به این شهر زیبا بزنید و از جاهای تاریخی آن دیدن کنید. همچنین ماه اردیبهشت که زمان گلاب گیری است، می توانید شاهد مراسم بسیار جالب و دیدنی گلاب گیری در این شهر باشید.
تاریخچه مسجد جامع کاشان
مسجد جامع کاشان که به آن مسجد جمعه نیز گفته می شود، به دوران پیش از اسلام در ایران بر می گردد. ابتدا تخمین زده شده بود که این بنا در زمان سلجوقیان ساخته شده است، اما بررسی های جدیدتر نشان می دهد که قدمت این مسجد به زمان سلسله آل بویه می رسد.
این مسجد تاریخی که از نوع چهار طاقی است، در اصل آتشکده زرتشتیان بوده که پس از روی آوردن مردم ایران به اسلام به مسجد تبدیل شده است. مسجد جامع کاشان که یکی از قدیمی ترین بناهای تاریخی شهر کاشان است به دستور صفیه خاتون، دختر مالک اشتر، احداث شده است. بعضی از این بازسازی ها در دوران سلطنت کریم خان زند و حاکمیت «عبدالرزاق خان» انجام شده اند.
در حقیقت در سال ۱۱۹۲ هجری قمری که مصادف با حاکمیت خود عبدالرزاق خان بوده، بیشترین صدمه به این بنای تاریخی وارد شده. در این سال زلزله بزرگی مسجد جامع را تخریب کرد. عبدالرزاق خان طی ۱۰ سال این بنا را از نو ساخت. در بازسازی ها بر روی دیوار های مسجد کتیبه هایی کار گذاشته شد. روی این کتیبه ها نام عبدالکریم خان و ابن محمد حسین محمد کاظم اصفهانی، خطاطانی که خوش نویسی روی دیوارها را انجام داده اند، به چشم می خورد.
در زیر شبستان زمستانی مسجد یک شبستان تابستانی قرار دارد که تزئینات کاشی کاری بسیار زیبایی دارد. چند سال پیش از کف این شبستان تابستانی آثاری کشف شد که در کوره های پخت ظروف چینی ساخته شده بودند. کارشناسان میراث فرهنگی قدمت این آثار را به اوایل دوران اسلام می‌دانند. این مسجد در سال ۱۳۱۵ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.
معماری مسجد جامع کاشان
مسجد جامع کاشان دارای دو محراب است که قبله یکی در سمت راست و دیگری در سمت چپ قرار دارد. کارشناسان می گویند به دلیل رعایت نشدن جهت قبله، این محراب تخریب شده و محراب دیگری در نزدیکی محراب قبلی، در جهت صحیح قبله ساخته شد. در قسمت تخریب شده محراب اولی، آثار بسیار نفیسی از گچبری وجود داشت و آثاری از آیه ای از سوره جمعه تشخیص داده می شود. این موضوع نشان می دهد این مسجد به عنوان اولین مصلای نماز جمعه کاشان بوده است. در محراب قبله دوم آیه مربوط به تغییر قبله از مسجدالاقصی به مسجدالحرام مشاهده می شود. این مسجد، گنبدی آجری با مقصوره و ایوانی مرتفع زیر آن دارد و شامل یک صحن وسیع، دو شبستان بزرگ و یک شبستان تحتانی در ضلع شمالی و حوض خانه ای در وسط است.
ارتفاع ایوان اصلی که در ضلع غربی مسجد قرار گرفته است، در بلندترین نقطه در حدود ۸/۱۳ متر و در قسمت هم سطح پشت بام ۲/۱۱ متراست. مناره آجری مسجد جامع کاشان که در سمت جنوب شرقی مسجد قرار گرفته، کهن ترین بنای تاریخ دار استان اصفهان است. این مناره بعد از مناره های مسجد میدان ساوه و مسجد زواره، سومین مناره قدیمی تاریخ دار ایران است. مسجد جامع کاشان مرکز بزرگترین و قدیمی ترین هیئت مذهبی این شهر به نام هیئت حضرت «ابوالفضل» با صد سال قدمت است. این هیئت با سابقه، محوریت اکثر مراسم مذهبی و عزاداری کاشان را عهده دار است و به اموری همچون تبلیغات مذهبی، فعالیت های فرهنگی و آموزشی نیز می پردازد.
بخش های مختلف مسجد جامع کاشان
- محراب: در محراب اولیه مسجد، قبله درست رعایت نشده بود. به خاطر همین آن را تخریب کردند و محراب جدیدی جای آن ساختند. روی محراب اصلی کتیبه ای وجود دارد که نام ملک شاه وزیر و خواجه نظام الملک طوسی حک شده است.
- ایوان: ایوان اصلی مسجد که در ضلع غربی آن واقع شده است در بلندترین نقطه با ۱۳/۸ متر و در قسمت هم سطح با پشت بام ارتفاعی ۱۱/۲ متری دارد.
- مناره: مناره مسجد جامع کاشان در سمت جنوب شرقی بنا قرار دارد و از قدیمی ترین مناره های ایران محسوب می شود. این مناره از جنس آجر بوده و ابعاد هر خشت آن حدود ۳۲*۳۲*۷ است. در قسمت پایین این مناره یک کتیبه سه خطی وجود دارد که نقش برجسته آجرین دارد.
- حوض خانه: به حوضخانه ها تابستان نشین هم می گویند. حوضخانه یا تابستان نشین معمولا مخصوص معماری مناطق گرم و خشک است. این سازه معمولا به شکل هشت ضلعی ساخته می شود و در داخل ساختمان قرار می گیرد. حوضخانه در مرکز این بنا قرار دارد.
- شبستان زمستانی: شبستان زمستانی مکانی آفتاب گیر است و مخصوص سرمای سوزان فصل های سرد این منطقه رو به آفتاب ساخته شده است.
- شبستان تابستانی: این شبستان بر خلاف شبستان زمستانی پشت به آفتاب است و در فصل های گرم سال از آن استفاده می شود.
- شبستان ستون دار: شبستان ستون دار نسبت به دو شبستان دیگر وسعت کمتری دارد و به دلیل ستون های زیبایی که در آن کار گذاشته اند مشهور است.
جاذبه های دیدنی اطراف مسجد جامع
نزدیک ترین مکان به مسجد جامع، بازار قدیمی شهر است. از جاهای دیدنی دیگر کاشان می توان خانه طباطبایی، خانه بروجردی، خانه عامری، مسجد آقا بزرگ، مقبره محتشم کاشانی، حمام امیر سلطان احمد و مقبره خواجه تاج الدین اشاره کرد.
اقامتگاه های نزدیک مسجد جامع کاشان
از آنجایی که کاشان شهری توریستی و گردشگری است، دارای هتل ها، ویلاها، اقامتگاه های بومگردی و مهمانسراهای زیادی است که برای پذیرایی از مسافران و گردشگران در نظر گرفته شده است. از جمله هتل های نزدیک به مسجد جامع، هتل سرای عامری ها، هتل سرای درب باغ کاشان، هتل وندا کاشان را می‌توان نام برد که می‌توانید از قبل آن ها را رزرو نمایید.
