همه چیز در مورد زاینده رود

زاینده رود یکی از اصلی ترین و مهمترین جاذبه های گردشگری اصفهان بوده است که متاسفانه امروز دیگر اثری از آن نیست و تنها نامی از آن باقی مانده است. ظلمی که مدیریت ضعیف و اشتباهات انسانی در حق زاینده رود و بسیاری از باغ داران، کشاوران و دامداران منطقه کرده است هرگز از یاد و خاطره تاریخ این کشور پاک نمی شود. در این میان باید به حیات وحش اطراف زاینده رود در بخش های خارج شهر نیز اشاره کرد که به طرز تاسف باری از بین رفته و چیز زیادی از آن باقی نمانده است. در این بخش از وب سایت گردشگری بزن بریم سفر قصد داریم به معرفی زاینده رود اصفهان از قدیم تاکنون بپردازیم. در صورتی که قصد سفر به اصفهان را دارید پیشنهاد می دهیم با مطالعه این مقاله ما را همراهی کنید.

زاینده رود اصفهان کجاست؟

زاینده رود، اصفهان را به دو بخش شمالی و جنوبی تقسیم می کند و پل های زیادی هم روی آن ساخته شده است. سی و سه پل یکی از مهمترین جاهای دیدنی اصفهان است و مهمترین پل ساخته شده روی زاینده رود می باشد. این رود بزرگ‌ ترین و پرآب ‌ترین رودخانه فلات مرکزی ایران است که از کوه ‌های زاگرس مرکزی بخصوص زردکوه در چهارمحال و بختیاری سرچشمه می گیرد و در دشت مرکزی ایران به سمت شرق پیش می‌ رود تا اینکه به تالاب گاوخونی می ‌ریزد. بنابراین همانطور که متوجه شدید این رود با جریان پرخروش زیادی که داشت مسیر دریا را در پیش نمی گرفت و در داخل کشور خودمان جریان پیدا می کرد. حوزه رودخانه زاینده‌ رود ۴۱.۵۰۰کیلومتر مربع است.

زاینده رود به چه معناست؟

زاینده رود به معنای رودخانه ایست که زندگی بخش است. در یک کلام می توان آن را “زندگی دهنده” معنا کرد. اگر بخواهیم تاریخ را درنظر بگیریم باید بگوییم این نام انصافا به صورت کاملا منطقی در وصف زاینده رود اصفهان انتخاب شده است. زندگی بسیاری از جانداران و حیات وحش منطقه، زندگی بسیاری از ساکنان اطراف رودخانه بخصوص روستاییان و حتی زندگی بسیاری از مردم شهری در این منطقه به جریان پر آب زاینده رود بستگی داشته است. این رود همچنان نام خود را حفظ کرده است به این امید که بار دیگر محل خروش آب های شیرین و زندگی دهنده در اصفهان و شهرهای اطراف باشد.

زاینده رود از کجا سرچشمه می گیرد؟

سرچشمه زاینده ‌رود مانند حوضی مدور با مساحتی در حدود سیصد زرع است که به «چشمه جانان» معروف است. با توجه به اینکه سرچشمه مذکور از چشمه های مختلفی تغذیه می کند بنابراین آب زاینده رود یک آب کاملا شیرین و حیاتی برای منطقه بوده است. چشمه مذکور با جریان به سمت شرق و پس از طی سه فرسنگ، به چشمه دیگری به نام «چهل چشمه» می‌ رسد که  سرچشمه آن از دامنه ‌های زردکوه بختیاری است و در حد فاصل بین اصفهان و لرستان قرار دارد.

از سمت شمال دو چشمه بزرگ «خُرِسنگ» و «کودَنگ» به جانانه‌ رود ملحق می‌ شوند و به صورت غیر مستقیم به زاینده رود می رسند. انشعاب زرین ‌رود از طرف جنوب یعنی چهارمحال به این رودخانه اضافه می‌ شود. منبع اصلی انشعاب‌ زرین رود، زیر‌ِ کوهی قرار دارد که زردکوه نامیده می ‌شود. جوی شاه، مادی نیاصرم، مادی فرشادی، مادی فدن، مادی تیران یا طهران از دیگر سرچشمه های زاینده رود هستند.

زاینده رود به کجا می ریزد؟

زاینده رود به تالاب گاوخونی در ۱۴۰ کیلومتری اصفهان و ۳۰ کیلومتری شهرستان ورزنه در مجاورت تپه‌ های شنی سرازیر می گردد. امروزه بخش قابل توجهی از این تالاب به علت خشک شدن زاینده رود در معرض نابودی است این درحالیست که گاو خونی از لحاظ شرایط جغرافیایی زیست محیطی و سه فاکتور هیدرولوژیکی، بیولوژیکی و اکولوژیکی از نادرترین و کمیاب‌ ترین تالاب ‌های موجود بر روی کره زمین است.

بخش بزرگی از تالاب و باتلاق گاوخونی در فلات مرکزی ایران در استان اصفهان قرار دارد و بقیه آن در استان یزد واقع شده است. تالاب گاوخونی به خودی خود یکی از جاهای دیدنی اصفهان است و مورد توجه کسانی قرار می گیرد که عاشق طبیعت های خاص از جمله مناطق کویری هستند. در این منطقه می توانید علاوه بر تالاب گاوخونی از قلعه خرگوشی، ارگ قورتان، کاروان‌ سراهای عباسی، آسیاب ‌های آبی، مسجد جامع بزرگ شهر ورزنه و مساجد تاریخی دیگر و پل ‌های تاریخی بازدید کنید.

جاذبه های گردشگری اطراف زاینده رود

زاینده رود اصفهان نقش مهمی در توسعه این شهر در طول تاریخ داشته است. حتی نقشه شهر اصفهان نیز با توجه به جریان این رود ترسیم شده و جاذبه های گردشگری این منطقه خود را مدیون وجود زاینده رود هستند. مهمترین جاذبه های گردشگری اطراف زاینده رود همان پل های تاریخی و بسیار محکمی هستند که در گذر زمان روی این رودخانه پر آب ساخته شده و امکان رفت و آمد مردم از شمال به جنوب شهر و بالعکس را فراهم کرده اند.

از مهمترین پل های ساخته شده روی زاینده رود می توان به سی و سه پل، پل خواجو و پل مارنان اشاره کرد که همه روزه محل بازدید و گردشگری بسیاری از مسافران شهر اصفهان هستند. علاوه بر این موارد می توانید از سایر پل ها از جمله پل شهرستان، پل اورگان، پل جویی، پل کله، پل فلاورجان، پل بابا محمود، پل اژیه، پل ورززنه، پل زمان خان و پل هوره بازدید کنید.

چرا زاینده رود خشک شد؟

پیش از هر چیز باید مدیریت ضعیف را دلیل اصلی خشک شدن زاینده رود اصفهان دانست. در این خصوص شرایط طبیعی نیز باعث شد تا وضعیت بدتر شود و میزان خشک شدن رود به میزان بسیار زیادی افزایش پیدا کند. در ابتدا و در دهه هفتاد شمسی انتقال آب به استان های دیگر از جمله استان یزد باعث گردید تا حجم آب زاینده رود به طرز قابل توجهی کاهش یابد. متاسفانه این اقدام با خشک شدن رود در پایین دست همراه بود و بسیاری از مردم منطقه که زندگی و کارشان را مدیون آب رودخانه بودند مجبور به رها کردن روستاها و مهاجرت اجباری به شهرها برای کسب درآمد شدند.

گفته می شود افزایش کشت برنج توسط مردم روستا و برقراری صنایع عمده مانند پالایشگاه نفت، پتروشیمی اصفهان، فولاد مبارکه، ذوب آهن اصفهان و شرکت نفت سپاهان در خشک شدن زاینده رود موثر بوده اند. کاهش ارتفاع برف در زرد کوه و چلگرد و همچنین کاهش دبی تونل‌ هایی که آب رودخانه کارون را به زاینده رود منتقل می‌کنند از دیگر عوامل خشک شدن زاینده رود هستند؛ اما همچنان می توان مدیریت ضعیف و اقدامات نامناسب برای توسعه صنعتی را عامل اصلی خشک شدن زاینده رود دانست.

سد زاینده رود

سد زاینده رود که یک منظره شبه طبیعی مانند دریاچه را شکل داده است این روزها به عنوان یکی از مکان های گردشگری اصفهان شناخته می شود و اغلب کسانی که می خواهند از حداقل آب باقی مانده زاینده رود بهره ببرند در اطراف این دریاچه زیبا به تفریح می پردازند. اگر بخواهیم دقیق تر بیان کنیم این سد به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری چادگان شناخته می شود که با چشم انداز بسیار زیبایی که دارد محلی دل نشین برای مسافران استان اصفهان و بومیان منطقه به حساب می آید.

این منطقه دارای یک مجتمع خدمات رفاهی است و سرگرمی های جالبی را برای مسافران شهر اصفهان بخصوص شهرستان چادگان در نظر گرفته اند که از جمله آن ها می توان به قایق سواری، استخر سرپوشیده و روباز، درشکه سواری، پینت بال، سالن بیلیارد، پیست دوچرخه سواری، باشگاه سوارکاری، غواصی، زمین‌ های ورزشی متعدد، شهر بازی کودکان، قطار شادی و رستوران اشاره کرد.

ویدیو زاینده رود