مسافرت غذای روح انسان است و می تواند ذهن انسان را پویا و فعال نگاه دارد. سفر به گیلان به عنوان سرسبزترین استان کشورمان یکی از بهترین گزینه های ممکن برای هر کدام از ما به حساب می آید. در این میان سفر به رشت به عنوان مرکز استان گیلان حال و هوای دیگری دارد. آشنایی با جاذبه های گردشگری رشت قبل از شروع مسافرت یا در حین سفر از الزاماتی است که نباید فراموش گردد. موزه میراث روستایی رشت یکی از همین جاذبه های گردشگری استان گیلان است که از واچینی خانه های روستایی بعد از زلزله رودبار و سرهم کردن آن ها در رشت شکل گرفته است. در این موزه قرار است با فرهنگ، رسوم، سبک خانه سازی، آشپزی و لباس پوشیدن مردم گیلان آشنا شوید و همین باعث شده است تا میان این موزه و سایر موزه هایی که تاکنون دیده اید تفاوت زیادی وجود داشته باشد. اگر قصد سفر به شمال را دارید پیشنهاد می دهیم با این بخش از وب سایت بزن بریم سفر ما را همراهی کنید تا با یکی از ارزشمندترین جاذبه های گردشگری ایران آشنا شوید.
فهرست مطالب
موزه میراث روستایی گیلان کجاست؟
در صورتی که قصد بازدید از این مجموعه را داشته باشید قطعا این سوال مطرح می شود که موزه میراث روستایی گیلان کجاست؟ برای دسترسی به موزه میراث روستایی گیلان خود را به جاده رشت-قزوین برسانید و پس از طی حدودا ۱۸ کیلومتر، وارد جاده سراوان-شفت (سراوان-فومن) شوید. سپس به فاصله کوتاهی می توانید وارد مجموعه شوید.
ساعت و هزینه بازدید از موزه میراث روستایی گیلان
همه روزه از ساعت نه صبح الی شش عصر می توانید از این مجموعه بازدید کنید. البته احتمال تغییر ساعت بازدید نیز وجود دارد و بهتر است قبل از مراجعه از ساعت دقیق بازدید از موزه میراث روستایی گیلان اطلاع پیدا کنید. ناگفته نماند که برای بازدید از آن باید بلیط مجموعه را تهیه کنید.
موزه میراث روستایی رشت چگونه شگل گرفت؟
بعد از زلزله رودبار یک طرح مبنی بر واچینی برخی از خانه ها از سراسر استان گیلان مطرح گردید. این طرح با هدف ایجاد یک اکوموزه بود تا بتواند در یک مکان محدود، بخش عمده ای از بافت و فرهنگ روستاها و مردم گیلان را به نمایش بگذارد. قدمت خانه هایی که در این موزه مشاهده می شوند به صورت میانگین ۱۵۰ سال است.
موزه میراث روستایی گیلان در ۲۶۳ هکتار و با ۲۸ مجموعه مختلف از خانه های روستایی در استان گیلان، شکل گرفته است. این موزه یک تصویر مینیاتوری از فرهنگ، هنر و آداب و رسوم مردم گیلان نیست بلکه در آنجا می توانید به صورت واقعی همه چیز را ببینید. افرادی که در آنجا آشپزی می کنند و مشغول فعالیت هستند هریک به گونه ای در حال ارائه اطلاعاتی خاص به شما آن هم به صورت زنده و واقعی می باشند.
هدف از طراحی و ساخت موزه میراث روستایی گیلان، تنها انتقال بناهای روستایی به یک مکان مشخص نیست، بلکه حفظ فرهنگ بومی مردم شمال کشور بخصوص استان گیلان به همراه فن ساخت و دانش نا نوشته ای است که در معماری، فرهنگ و رسومات مردم روستاهای گیلان وجود داشته است.
در این مجموعه هدفمند، علاوه بر معماری روستایی مناطق مختلف استان گیلان، سایر عناصر فرهنگی مربوط به این استان از جمله ابزارهای زندگی و کار، خوراک، پوشاک و… به نمایش در آمده است. عکس ها و مطالب نمی توانند گویای ارزش بالای چنین مجموعه ای باشند و بهتر است حتما از نزدیک برای بازدید از موزه میراث روستایی رشت اقدام کنید.
اجزای موزه میراث روستایی رشت
این مجموعه علاوه بر خانه های روستایی دارای بخش هایی برای آشپزی به سبک زن های گیلان و فروش صنایع دستی و لباس های شمالی است. این مکان یکی از بهترین و خاطره انگیزترین مکان های موجود در شهر رشت برای گرفتن عکس های یادگاری به حساب می آید. کارگاه های آموزش و تولید صنایع دستی مانند گمج سازی و سفالگری، مرواربافی، رشتی دوزی و… ، محوطه بازی و نمایشهای بومی، مراکز تحقیقات کشاورزی و دامپروری، پژوهشگاه معماری و مردم شناسی، پارک کودک، باغ های پرورش گیاهان دارویی و درختان بومی، اردوگاه تفریحی، معماری چوب ملل و دو مجموعه مهمانپذیر با الهام از سبک معماری روستایی از مهمترین اجزای موزه میراث روستایی به عنوان یکی از جاهای دیدنی رشت است.
حوزه های موزه میراث روستایی گیلان
این موزه شامل ۹ حوزه است و هر حوزه شامل چندین خانه به سبک خانه هایی روستایی در استان گیلان می باشد. در ادامه به معرفی حوزه های موزه میراث روستایی گیلان در رشت می پردازیم.
جلگه شرق
جلگه شرق موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق جلگهای شرق سپیدرود و شامل بناهای مسکونی خانه چنچو، خانه میر سیار، خانه منتظری و خانه رفیعی به همراه باغ سبزیجات و صیفی جات و بناهای جانبی از جمله کندوج (انبار برنج)، طویله و تلمبار (محل پرورش کرم ابریشم) مسجد، قهوه خانه، کوره زغالگیری سنتی، محل بازی ها و نمایشهای سنتی و بازارچه صنایع سنتی است و از ویژگی های معماری آن می توان به اسکلت و کرسی چوبی بنا و بام چهار کله گالی پوش اشاره کرد. فعالیت های معیشتی در جلگه شرق، تولید برنج و پرورش کرم ابریشم است
جلگه غرب
جلگه غرب موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق جلگهای غرب گیلان، از شهرستان شفت تا آستارا و شامل بناهای مسکونی با نام های خانه موسی زاده، خانه حقیقی، خانه محمودی، خانه موسوی، خانه حسنی و خانه محتشم طلب است. از دیگر فضاهای جلگه غرب می توان به انبار برنج (کوتی)، طویله، لانه مرغ، چاه آب، سرویس بهداشتی و باغ سبزیجات و صیفی جات به علاوه قهوهخانه با مصالح و تکنیک های بومی اشاره کرد. از ویژگی معماری آن دیواره های چینی (گاهی در تلفیق با سازه چوبی) و بام شیب دار کلوش است که از ساقه برنج درست شده است. فعالیتهای معیشتی در جلگه غرب نیز شامل تولید برنج، دامداری و چایکاری می باشد.
جلگه مرکز
جلگه مرکز در موزه میراث روستایی گیلان مربوط به بخش های جلگه ای مرکز استان و شامل خانه امینی، خانه مرادی، خانه بیالوا، خانه دانش و خانه صادقی است. بناهای جانبی جلگه مرکز شامل کروج (انبار برنج)، تلمبار (محل پرورش کرم ابریشم)، طویله و لانه مرغ به اضافه مدرسه، قهوه خانه، کارگاه آهنگری و شالیزار می باشد. ویژگی معماری آن ها اسکلت چوبیبه همراه دیوارهایی با تلفیق چینه ای و زگالی یا کاملا زگالی و پوشش بام از کلوش (ساقه برنج) است و شالیکاری به عنوان فعالیت معیشتی آن ها شناخته می شود.
کوهستان شرق
کوهستان شرق در موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق کوهستانی و ییلاقات گیلان در شرق رودخانه سفیدرود است و شامل خانه محمدنژاد و خانه محسنیان با ویژگی معماری از نوع دیوارها سنگچین، گالی و زگمه ای و پوشش بام ازلت است و به علت کوهستانی بودن این حوزه، فعالیت معیشتی آن ها دامداری است.
کوهپایه شرق
کوهپایه شرق در موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق کوهپایه ای گیلان در حاشیه شرقی رودخانه سفیدرود و شامل خانه بهزادی، خانه جامع و خانه رستمی است و بناهای جانبی دیگری از جمله انبار برنج یا گندم، انبار کاه (کاهدان)، تنور نان، طویله و لانه مرغ را هم دارند. ویژگی معماری این حوزه شامل دیوارها زگالی و زگمه ای و پوشش بام عموما لت است.
کوهستان غرب
کوهستان غرب در موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق کوهستانی غرب گیلان است و خانه حاجت پور برای شکل گیری این حوزه انتخاب شده است. این حوزه شامل بناهای جانبی از جمله تنور نان و لانه مرغ می باشد و ویژگی معماری آن شامل دیوارهای تختهای، گالی، زگمه ای و سنگچین و پوشش بام از لت است. فعالیت معیشتی در این حوزه نیز دامداری است.
کوهپایه غرب
کوهپایه غرب در موزه میراث روستایی گیلان مربوط به مناطق کوهپایه ای گیلان در حاشیه غربی رودخانه سفیدرود است و با واچینی و سرهم کردن خانه های رحمانی، طربی و لطفی با شباهت به سبک معماری و معیشتی فعالیت های کوهپایه ای ساخته شده است.
ساحل شرق
حوزه ساحل شرق در موزه میراث روستایی سبک زندگی ساحلی با خانه موسوی را به نمایش می گذارد.
ساحل غرب
حوزه ساحل غرب در موزه میراث روستایی سبک زندگی ساحلی با خانه آصفی را به نمایش می گذارد.
نمایش ها و بازی های سنتی موزه میراث روستایی گیلان
در موزه میراث روستایی رشت بازی ها و نمایش های زیادی هم در طول سال برگزار می شود. مهمترین بازی ها و نمایش های موزه میراث روستایی استان گیلان عبارتند از:
- عروسه گوله از نمایشهای آیینی نوروزی در استان گیلان است. این نمایش را از نیمه دوم اسفند تا هنگام نوروز در موزه اجرا میکنند.
- کشتی گیله مردی مضمون مقابله های فردی و رزمی است. این مراسم در عیدها و عروسی ها و همچنین از خرداد تا پایان شهریور در موزه اجرا می شود.
- لافند بازی در فصل تابستان (اوایل تیر تا اواخر مرداد)، در پاییز (مهر و آبان)، ایام نوروز و سیزده بدر و سایر جشن ها و عیدها برگزار می گردد. از این بازی با نام های دیگر از جمله طناب بازی، ریسمان بازی، رسن بازی و داربازی نیز یاد می شود.