توسط : حمام های ایرانی در تمام اعصار از شاهکارهای تاریخی معماری بزرگ بوده اند. معماری حمام ها از دوره ای به دوره دیگر متفاوت است و هر کدام دارای ویژگی های معماری دوره خاصی است. با پیشرفت جامعه به سمت مدرنیته، حمام ها خصوصی شدند و حمام ها در سطح روستا یا شهر ساخته نشدند. امروزه حمام های عمومی حالت اولیه خود را از دست داده اند و کارکردهای فرهنگی و اجتماعی مانند موزه و … پیدا کرده اند؛ از دیگر جاذبه گردشگری اصفهان حمام شیخ بهایی است که به حمام اسرار آمیز مشهور است، دلیل این اسرار آمیز بودن نیز همیشه گرم بودن این حمام است که در ادامه این مقاله از سایت بزن بریم سفر به آن خواهیم پرداخت، پس تا آخر همراه ما باشید.
فهرست مطالب
حمام شیخ بهایی کجاست؟
یکی از زیباترین و اسرارآمیز ترین آثار تاریخی ایران، حمام شیخ بهایی است. اگر به دنبال معروف ترین حمام تاریخی اصفهان هستید، باید به حمام شیخ بهایی بروید که در سال ۱۰۲۵ توسط شاه عباس اول و شیخ بهایی در زمان صفویه ساخته شده و به حمام اسرارآمیز معروف است.
این حمام در خیابان عبدالرزاق اصفهان، کوچه شیخ بهایی و مابین مسجد جامع و هارونیه، در بازار کهنه قرار دارد. برای بازدید از این معماری قدیمی می توانید از طریق وسیله نقلیه شخصی از این مکان دیدن کنید.
تاریخچه حمام شیخ بهایی
حمام شیخ بهایی یکی از حمام های تاریخی و دیدنی از دوران گذشته ایران است. این بنا از آثار دوران صفویه است و در گذشته به عنوان یکی از جاذبه های گردشگری اصفهان شناخته می شد. به دلیل گرم بودن خود به خود این حمام، به حمام اسرارآمیز نیز معروف است. حمام های حفظ شده از دوره های قبل به عنوان آثار تاریخی و ملی و جاذبه های گردشگری ایران شناخته می شوند، بنابراین می توان از طریق آنها تاریخ فرهنگ و آداب و رسوم ایران قدیم را شناخت.
حمام شیخ بهایی نیز به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد، تفاوت در گرم کردن حمام و خزینه یکی از آثار جالب معماری اصفهان است. حمام شیخ بهایی حدود ۳۰ مالک داشت که پس از خرید به مالکیت میراث فرهنگی اصفهان درآمد. خزینه یا حمام شیخ بهایی در طول زمان آسیب های زیادی دید که به همین دلیل در سال ۱۳۸۵ مورد مرمت و بازسازی قرار گرفت. این حمام یکی از آثار ملی ایران است و در خیابان شیخ بهایی، خیابان عبدالرزاق اصفهان واقع شده است.
اسرار حمام شیخ بهایی
سیستم گرمایش حمام شیخ بهایی با حمام های باقی مانده در تاریخ ایران متفاوت است. این ویژگی منحصر به فرد حمام، داستان ها و افسانه های مختلفی را در مورد آن به وجود آورده است. این حمام تنها با یک آتش کار می کرد و تمام آب لازم تنها با یک آتش گرم می شد. این شعله امروز خاموش شده و به اعتقاد برخی محققین ناشی از تخریب بخشی از حمام بوده است.
تاکنون مطالعات زیادی برای افشای راز گرم نگه داشتن حمام شیخ بهایی انجام شده است. در این بررسی، سیستمی از لوله های سفالی در زیر بنای واقع بین دستشویی مسجد جامع و حمام پیدا شد. محققان به این نتیجه رسیدند که با جذب طبیعی، گازهایی مانند متان و اکسیدهای گوگرد به مشعل طاق حمام هدایت شده و به عنوان منبع گرما در کوره می سوزند. البته نظریه دیگری ارائه می شود که این گازها مستقیماً از مواد زائد موجود در خود حمام جمع‌آوری و استفاده می شدند. امروزه در کشورهای توسعه یافته از گاز های تولیدی از طریق فاضلاب به نام بیوگاز در تهیه سوخت استفاده می شود.
از دیگر دلایلی که این حمام گرم نگه داشته میشد این بود که، یکی از محققین مشهدی تصمیم گرفت روی این موضوع کار کند و در نهایت گفت حمام شیخ بهایی پر از طلا است و همه چیز به منبع آب گرم برمی گردد. این محقق مشهدی وقتی تحقیق خود را به پایان رساند، گفت که سرچشمه حمام از طلا بوده است. این جسم رساناترین فلز شناخته شده در جهان است و بالاترین رسانای گرما است که با حرارت کم انرژی زیادی تولید می شود و آب حمام گرم می شود. شیخ بهائی از این موضوع آگاه بود، از این رو منبع گنج را از طلا ساخت و برای جلوگیری از سرقت منبع، راز گرم ماندن حمام را از مردم پنهان می کرد.
معماری حمام (گرمابه) شیخ بهایی
حمام شیخ بهایی دارای دو بخش مردانه و زنانه است. برای این چشمه آب گرم استخر، خزانه و آب انبار طراحی شده است. شمع حمام بیش از ۳۰۰ سال روشن بود، اما بعداً به دلیل دستکاری آسیب دید و خاموش شد. می گویند گروهی از دانشمندان خارجی برای انجام تحقیقات در اینجا شمع را عوض کردند و این باعث خاموش شدن شمع شد و هرگز نتوانستند شمع را روشن کنند.
سوالات پیرامون حمام شیخ بهایی اصفهان
در ادامه به برخی از پرتکرارترین سوالات پیرامون حمام شیخ بهایی اصفهان پاسخ داده ایم
حمام شیخ بهایی در کجا قرار دارد؟
حمام شیخ بهایی در خیابان عبدالرزاق اصفهان، خیابان شیخ بهایی و بین مسجد جامع و مسجد هارونیه، در بازار قدیمی قرار دارد.
حمام شیخ بهایی متعلق به چه دوره ای است؟
حمام شیخ بهایی به دستور شاه عباس اول در دوره صفویه ساخته شد.
راز گرم ماندن حمام شیخ بهایی چیست؟
آب حمام شیخ بهایی از منبع از جنس طلا ساخته شده بود و با توجه به اینکه طلا رساناترین فلز برای انتقال گرماست، انرژی زیادی با حرارت کم تولید شد و آب منبع گرم شد. این راز به دلیل گران بودن طلا و اینکه این منبع دزدیده نشود پنهان مانده بود.
