همه چیز در مورد سردر باغ ملی تهران

تهران شهری است با تاریخی غنی و کهن که در آن نمادهای تاریخی زیادی وجود دارد. نمادهایی که هرکدام یکی از جاذبه های گردشگری شهر تهران به شمار می آیند. یکی از این نمادها که قبل از ساخته شدن برج آزادی به نوعی نماد شهر تهران بود، سردر باغ ملی است. در این مقاله قصد داریم شما را با این بنای تاریخی آشنا کنیم پس تا آخر این مقاله با بزن بریم سفر همراه باشید

سردر باغ ملی کجاست؟

سردر باغ ملی تهران در خیابان امام خمینی واقع شده است و پوشش عالی این خیابان توسط مترو دسترسی همگان به این خیابان و جاذبه های گردشگری و سردر باغ ملی تهران واقع در این خیابان را تسهیل می کند. در مجموع برای عزیمت به سردر باغ ملی می توان راه های زیر را امتحان کرد.

چطور با وسیله شخصی بریم سردر باغ ملی

سردر باغ ملی در محدوده خیابان امام خمینی واقع شده است. این بنا در حدفاصل میدان امام خمینی و میدان حسن آباد قرار گرفته است که این منطقه در محدوده ترافیک واقع شده است. به همین دلیل اگر در ساعات غیر مجاز به این محدوده وارد شوید جریمه خواهید شد. در ضمن امکان پارک خودرو در محدوده این اثر تاریخی وجود ندارد و پیدا کردن پارکینگ هم دشوار است. برای همین بهتر است از وسایل نقلیه عمومی برای دیدن سردر باغ ملی استفاده کنید. در هر صورت بهترین راه دسترسی به این اثر از میدان فردوسی است. از آنجا مستقیماً به میدان امام  خمینی بروید و بعد به سمت میدان حسن آباد حرکت کنید.

چطور با اتوبوس بریم سردر باغ ملی

ایستگاه اتوبوس خیام در نزدیکی این اثر قرار دارد و تمام اتوبوس های منتهی به میدان امام خمینی در این ایستگاه توقف می کنند.

چطور با مترو بریم سردر باغ ملی

بهترین پیشنهاد ما برای بازدید از سردر باغ ملی مترو است. با استفاده از خط یک مترو (خط تجریش به کهریزک) و یا خط دو (خط فرهنگسرای خاوران به صادقیه) خود را به ایستگاه امام خمینی برسانید و از آنجا پیاده به سمت غرب بروید، پنج دقیقه بعد سردر باغ ملی را خواهید دید.

معرفی سردر باغ ملی

سردر باغ ملی تهران بنایی است که در دوران فتحعلی شاه قاجار ساخته شده است. این بنا دروازه ورود به میدان مشق تهران بوده است. میدان مشق تهران یکی از بزرگترین اردوگاه های نظامی واقع در تهران بوده و در اختیار ارتش شاهنشاهی بوده است .در ادامه در مورد میدان مشق صحبت خواهیم کرد.

عملیات تأسیس سردر باغ ملی قبل از شروع جنگ جهانی دوم توسط جعفر خان کاشانی و با همراهی آلمانی ها شروع شد و معماران معروف آن دوران مانند استاد کریم منیژه در ساخت ستون ها، استاد اسماعیلی در سفت کاری بنا، استاد خاک نگار مقدم در ساختن کاشی ها و استاد حسین کاشی پز برای کاشی کاری این بنا استاد جعفر کاشانی را همراهی کردند. البته باید به این نکته اشاره کرد که قبلا در این مجموعه سردر دیگری به نام سردر ناصری وجود داشته که پس از کامل شدن ساختمان سردر جدید، به دستور رضاخان سردر قدیمی از بین رفت. این عملیات از سال ۱۳۰۱ تا سال ۱۳۰۴ طول کشید و از آن به نام نوسازی سردر باغ ملی یاد می شود.

این سردر اهمیت خود را تا دوران انقلاب ۵۷ حفظ کرد و در دوران قبل از انقلاب در آن یک مجسمه از رضا خان پهلوی نصب شده بود که پس از انقلاب ۵۷ به پایین کشیده شد. در بهمن ۱۳۹۴ سردر باغ ملی مجدداً مرمت و نوسازی شد و یک نورپردازی ویژه برای آن در نظر گرفته شد که در طول شب جلوه زیبا و خیره کننده ای به این جاذبه گردشگری شهر تهران می بخشید. باید به این نکته هم اشاره کرد شهرداری منطقه ۱۲ بابت این مرمت و نوسازی جایزه سومین دوره خشت طلایی را کسب کرد. سردر باغ ملی تهران از سال ۱۳۷۶ جزء آثار ملی ایران شمرده می شود و به عنوان یکی از نمادها و جاذبه های گردشگری تهران به شمار می آید.

معرفی میدان مشق تهران

میدان مشق قسمتی از خیابان امام خمینی تهران کنونی است که در دوران فتحعلی شاه قاجار به منظور تمرین های رزمی قشون شاهنشاهی به عنوان منطقه ای نظامی ساخته شد. نام اصلی آن از کلمه مارش فرانسوی گرفته شده بود که در زبان فارسی تبدیل به مشق شده است. این میدان در محوطه ای چهارگوش احداث شده بود که هر ضلع آن ۴۰۰ متر طول داشت. این میدان در دوران ناصرالدین شاه قاجار مرمت شد و در سال ۱۲۷۸ توسط محمد حسین خان سپهسالار  به صورت میدانی مربع شکل که دیوارهایی با طاق های آجری گرداگرد آن کشیده شده بود درامد.برای ورود به این مجموعه دروازه ای زیبا با یک در دو لنگه ساخته شد که دو طاق نمای جذاب در دو طرف آن در شمال خیابان و میدان امام خمینی کنونی که آن زمان میدان سپه نام داشت نصب گردید. گاهی ناصرالدین شاه از فراز این دروازه زیبا نمایش و رژه نظامیان را تماشا می کرد.

میدان مشق از شمال با خیابان سوم اسفند یا سرهنگ سخایی کنونی از شرق با خیابان علاءالدوله یا فردوسی کنونی از غرب با خیابان قوام السلطنه یا سی تیر کنونی و از جنوب با خیابان باغ شاه یا سپه که همان امام خمینی کنونی است محدود شده بود. بعد از کودتای اسفند ۱۲۹۹ قشون نظامی از تهران خارج شد و خارج از تهران به تمرین و آموزش خود ادامه داد، در نتیجه میدان مشق عملا بدون استفاده باقی ماند. آن زمان تصمیم گرفته شد در محل میدان مشق طرح برپایی اولین باغ یا پارک همگانی شهر تهران اجرا شود. از این زمان زمین های میدان مشق به باغ ملی تغییر نام داد.

سردر باغ ملی از گذشته تا امروز

علاوه بر آن در این زمین ها ساختمان هایی احداث شد که از آنها اداره پست (موزه وزارت پست تلگراف و تلفن)، شهربانی کل کشور (نیروی انتظامی این روزها) که امروز ساختمان وزارت امور خارجه در آن مستقر است، موزه ملی ایران یا موزه ایران باستان که این روزها موزه و کتابخانه ملک اداره کل ثبت اسناد و املاک کشور و اولین بنای شرکت ملی نفت که این روزها تبدیل به ساختمان شماره ۳ وزارت امور خارجه شده باقی مانده است.

سردر باغ ملی در میان ساختمان اداره پست و ساختمان شرکت ملی نفت قرار گرفته بود و از طریق آن می توانستند از خیابان سپه وارد خیابان ملل متحد شوند. در حال حاضر اداره میراث فرهنگی تهران بزرگ همراه با شهرداری منطقه ۱۲ قصد دارد با آزادسازی و مرمت این دروازه و سنگ فرش کردن محوطه آن این مجموعه را به شکل اولیه خود در بیاورد.

معماری سردر باغ ملی تهران

همانطور که قبلا گفتیم مجموعه سردر باغ ملی با همکاری مهندسین آلمانی ساخته شده است، علاوه بر آن در دوران ساخت این بنا یک شیفتگی خاص نسبت به معماری هنر و فرهنگ اروپایی در کشور وجود داشت، در نتیجه در معماری سردر باغ ملی شاهد وجود المانها و  نشانه هایی از معماری اروپایی هستیم. شاید در مورد این بنا بتوان این گونه گفت که سردر باغ ملی تقلیدی از سبک معماری اروپایی در یک بنای ایرانی است. در حقیقت باید گفت که این سردر تقلیدی از سبک معماری اروپایی در کالبد سازه‌ های اساساً ایرانی به‌شمار می‌ آید و از این‌ رو یک بدعت محسوب می ‌شود. از نظر ظاهری میتوان این دروازه را شبیه به سایر دروازه هایی که در دوران قاجار ساخته شده اند دانست. باتوجه به طول ۲۸ متری این سردر، یک نگهبان از بخش شرقی و دیگری از سمت غربی این سردر محافظت میکردند.

در بازدید از سردر باغ ملی تهران ۸ ستون آجری که به صورت جفتی ساخته شده اند نظر شما را به خود جلب خواهند نمود. در بخش بالایی این سردر نیز شاهد فضایی برای دیده بانی و نقازنی در کنار اتاقی به شکل یک کلاه فرنگی خواهید بود که از سبک معماری روسیه برای ساخت آن استفاده شده است. در زمان های دور نقاره زنی هایی که در زمان های خاصی از روز در این اتاق انجام می شده است مردم را از زمان طلوع و غروب خورشید باخبر می کرده است.

معماری ایرانی در سردر باغ ملی

در دوران پهلوی اول از تخت جمشید و معماری هخامنشی در ساختمان بناهای اضافه شده به سردر باغ ملی استفاده شده است. ستون های هشت گانه موجود در سردر باغ ملی را میتوان یکی از جمله شاهکارهای آن زمان دانست که توانسته است به خوبی معماری به کار رفته در تخت جمشید را در تهران بازسازی کند. در کنار ستون ها، میتوان از نمادهای هخامنشی، فروهرها و سربازان هخامنشی در بخش هایی از این جاذبه گردشگری ایران به عنوان مواردی از بکارگیری معماری ایرانی در سردر باغ ملی نام برد.

البته با تمام این موارد می توان نتیجه گرفت که دروازه های بلند و مرتفع ورودی سردر باغ ملی تهران که وام گرفته از معماری دوران قدرت گرایی آلمان در اوایل قرن بیستم و دوره نئوکلاسیسم است و همچنین نگاهی که به عظمت و شکوه باستان گرایانه ایران کهن در آن دوران بوده است. نهایتا این اثر فاخر را نمونه ای از اقتدار و عظمت نمایی آن دوران است.

اطراف سردر باغ ملی تهران چه جاذبه های گردشگری وجود دارد؟

همانطور که گفتیم، سردر باغ ملی در بافت قدیمی و تاریخی تهران قرار گرفته است، علاوه بر این همانطور که در بالاتر خواندید این بنا در ابتدای ورودی میدان مشق قرار گرفته است و اطراف آن بناهایی ساخته شد که به مرور زمان هر کدام این بناها تبدیل به یکی جاذبه های گردشگری تهران شده است که در ادامه به اختصار درباره آنها صحبت خواهیم کرد.

موزه ملی ایران

این موزه در نزدیکی سردر باغ ملی واقع شده است که در آن می توان گنجینه بزرگی از شاخص ترین آثار تاریخی ایران را دید، این آثار مربوط به دو دوران ایران باستان و دوران پس از اسلام است.

موزه عبرت

در فاصله ۴۰۰ متری سردر تهران موزه ای وجود دارد که به موزه عبرت موسوم است. این موزه را می توان یکی از ترسناکترین موزه های سیاسی جهان نامید و در آن گوشه ای از وقایع ایران دوران پهلوی و زندان های آن را خواهید دید.

موزه استاد صنعتی

موزه استاد صنعتی نیز از دیگر موزه هایی است که شما پس از بازدید از سردر باغ ملی میتوانید از آن نیز دیدن کنید.

موزه ارتباطات

همانطور که گفتیم اولین ساختمان پست و تلگراف تهران در مجاورت سردر باغ ملی ساخته شده است که این روزها تبدیل به موزه ارتباطات شده است.

علاوه بر این موارد ساختمان وزارت امور خارجه و دانشگاه هنر در نزدیکی سردر باغ ملی ساخته شده اند و می توان از آنها دیدن کرد.