توسط : ایران در طول تاریخ خود به خصوص تاریخ ۵۰۰ سال اخیرش، همیشه سایه استعمارگران را بالای سر خود احساس کرده است. ایران به دلیل موقعیت جغرافیایی و منابعی که در اختیار دارد همواره یکی از مواردی بوده است که استعمارگران اروپایی بر سر آن با یکدیگر به رقابت می پرداختند. جنوب ایران به دلیل داشتن خلیج فارس راهی بود که استعمارگران از طریق آن پا به ایران گذاشتند. پرتغالی ها یکی از اولین استعمارگرانی بودند که از طریق ورود به جزایر ایران در خلیج فارس شروع به استعمار ایران کردند. اگرچه حضور آن ها در این جزایر با ظلم و بی عدالتی همراه بوده است ولی اکنون که سال ها از حضورشان گذشته است آثاری از آن ها برجای مانده که به عنوان اثر تاریخی مورد استفاده قرار می گیرد و بازدیدکنندگان زیادی را از سراسر جهان به جنوب ایران می کشاند. یکی از این یادگارها قلعه پرتغالی ها در جزیره قشم است که میزبان تعداد زیادی از گردشگران داخلی و خارجی است. بزن بریم سفر در این مقاله همه اطلاعات لازم درباره این قلعه را در اختیار شما قرار داده است از این رو پیشنهاد میکنیم تا انتها با ما همراه باشید.
فهرست مطالب
قلعه پرتغالی ها کجاست؟
برای رفتن به قشم دو راه هوایی و زمینی پیش روی شماست. اگر قصد دارید تا از راه زمینی خود را به این جزیره برسانید باید اول به بندر لنگه سپس به بندر خمیر بروید. آنجا بندر پهل را پیدا کرده و با یک لندینگ کرفت به جزیره قشم بروید. بعد از رسیدن به جزیره قشم باید به سمت بندر ذاکری در شرق جزیره بروید. بعد از این که به میدان ولایت رسیدید در خروجی بپیچید و به سمت خیابان باهنر بروید. بعد از رسیدن به میدان امام خمینی با طی کردن اندکی مسیر به بلوار ژئوپارک می رسید، با پیش رفتن در این مسیر کم کم تابلوی قلعه پرتغالی ها برایتان معلوم خواهد شد.
هزینه و ساعت بازدید از قلعه پرتغالی ها
قلعه پرتغالی ها هر روزه از ساعت ۸ صبح تا ۶ عصر میزبان گردشگران است. شما ۱ تا ۲ ساعت زمان برای بازدید کامل از این قلعه احتیاج دارید. هزینه بازدید از این قلعه برای گردشگران ایرانی ۶ هزار تومان و برای خارجی ها ۱۵ هزار تومان است.
بهترین زمان بازدید از قلعه پرتغالی ها
آب و هوای قشم در همه فصول گرم و مرطوب است. در فصل تابستان این وضعیت آب و هوایی تشدید می شود و در فصل زمستان کاهش میابد. فصل های پاییز و اوایل بهار برای سفر به جزیره قشم و بازدید از قلعه پرتغالی ها خوب هستند اما اگر می خواهید زمان خلوت تری در این مکان حضور پیدا کنید در ماه های دی و بهمن به این قلعه بروید.
معرفی قلعه پرتغالی ها و تاریخچه آن
در سال ۱۵۰۷ میلادی آلفونسو آلبرکرک این قلعه را در جزیره قشم احداث کرد. در سال ۱۳۷۸ بود که احسان یغمایی باستان شناس ایرانی این قلعه را از زیر خاک بیرون آورد. ظاهرا در سال ۱۳۷۹ بخش های درونی دیوار شرقی تخریب شد و کاوش ها را ناکام گذاشت. اداره برق قشم نیز که برای قرار دادن کابل های برق زمین را کنده بود با تونل هایی مواجه شد که همه آن ها به قلعه پرتغالی ها منتهی می شد. پرتغالی ها ۱۱۰ سال در جنوب ایران حضور داشتند که ۳۰ سال از آن به ساخت این قلعه مشغول بودند. قلعه پرتغالی ها در جزیره قشم مرکز فرماندهی آنان در خلیج فارس بوده است. آلبوکرک که یک سردار و دریانورد پرتغالی بود معتقد بود اگر سه منطقه راهبردی هرمز، خلیج عدن و مالاگا را تحت کنترل داشته باشند می توانند قدرتشان را نسبت به دیگر رقبا افزایش دهند.
حضور پرتغالی ها در جنوب ایران از سال ۱۵۱۴ تا ۱۶۲۳ بود. در سال ۱۶۲۳ با کمک انگلیسی ها حکومت صفوی با فرماندهی امام قلی خان توانستند پرتغالی ها را بیرون کنند و پرچم آن ها را در قلعه پرتغالی ها به زیر بکشند. قلعه پرتغالی ها در جزیره قشم مهم ترین سنگر آن ها در خلیج فارس و دریای عمان بود. در سال ۱۳۸۹ سازمان میراث فرهنگی منطقه آزاد قشم مسئولیت این قلعه را پذیرفت و شروع به مرمت، آماده سازی و استحکام بخشی این قلعه کرد. قلعه پرتغالی ها با شماره ملی ۲۲۰۲ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد.
این قلعه به عنوان یک انبار بزرگ برای نگهداری مهمات و سلاح ها استفاده می شد به همین دلیل در کاوش ها تعدادی توپ جنگی در آن پیدا شد. علاوه بر توپ ها که لوازم جنگ بودند، اشیای دیگری مانند شیشه های ساخت ونیز و تعدادی ظروف چینی ساخت چین نیز در این قلعه پیدا شدند. زیر قلعه چاه هایی قرار داشت که با کانال های زیرزمینی به برکه ها و حوض ها متصل بود و آب قلعه را تامین می کرد.
معماری قلعه پرتغالی ها در قشم
قلعه پرتغالی ها ۲۰۰۰ متر مساحت دارد و در ساخت آن از مصالحی نظیر سنگ های آهکی، سنگ های گچی و ملاط ساروج استفاده شده است. در سال های حضور پرتغالی ها چندین بار این قلعه را استحکام بخشی کرده اند. برج و باروهای بلند در چهار طرف قلعه قرار دارند که در گذشته روی پهنای آن ها توپ و منجنیق قرار می گرفت. در این قلعه بخش های مختلفی مانند انبارهای اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق های سربازخانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار وجود دارد.
تونل هایی که در سال ۱۳۸۷ در فاصله ۵۰۰ متری قلعه پرتغالی ها پیدا شد، هم جایی برای نگهداری مهمات نظامی و هم راه فرار نیروهای پرتغالی بود. این تونل زیر زمینی تا حدود ۳ کیلومتر ادامه دارد که از یک طرف به میدان سعدی قشم می رسد. برخی روایت ها حاکی از این هستند که این تونل ها از شهر قشم تا ۱۵ کیلومتری جنوب شهر یعنی غارهای خربس ادامه دارند.
معماری کلی این بنا به سبک قرون وسطایی اروپاست اما با این وجود در گوشه کنار آن رگه هایی از معماری ایرانی نیز مشاهده میشود. بخش هایی از قلعه ممکن است شما را به یاد کاروانسراهایی بیندازد که در زمان صفویه ساخته شده اند.
دیدنی های قلعه پرتغالی ها
بعد از ورود به قلعه اولین چیزی که نظرتان را جلب خواهد کرد نقاشی های زیبایی است که از زنان محلی بر در و دیوار قلعه کشیده شده اند. در سمت راست درب ورودی تاریخچه قلعه نوشته شده است تا علاقه مندان بتوانند مطالعه کنند.
این قلعه مثل موزه ای روباز است که بخشی از تاریخ ایران را روایت می کند. لوازم و ادوات چند قرن پیش را می توانید در گوشه و کنار این قلعه مشاهده کنید. در خرابه های قلعه تعدادی توپ جنگی مشاهده خواهید کرد که در گذشته تعدادشان بیش از این بوده است ولی چند توپ را به مکان های دیگری مانند ورودی پاسگاه قدیمی قشم منتقل کرده اند.
دیوارهای فروریخته قلعه اگرچه نظرتان را جلب خواهد کرد ولی می توانید در بعضی قسمت ها از دیوار بالا بروید و از بالا به تماشای قلعه بپردازید. دیوارهای قلعه از آنجا که برای استقرار توپ ها و ادوات جنگی ساخته شده بودند عریض بودند.
از بالای دیواره ها می توانید چشم انداز زیبایی از خلیج فارس را تماشا کنید. این نقطه بهترین مکان برای تماشای غروب آفتاب است.
امکانات قلعه پرتغالی ها
اگرچه درون خود قلعه پرتغالی ها امکانات خاصی وجود ندارد ولی این قلعه در بافت شهری قرار دارد و در کنار آن می توانید رستوران، بستنی فروشی، هایپرمارکت، مسجد، پارک، هتل و بانک پیدا کنید. امکانات یاد شده با پای پیاده تنها ۵ دقیقه با قلعه پرتغالی ها فاصله دارند.
