با توجه به وجود آب فراوان در چشمه ها و رودهای استان کوهستانی لرستان، برای ارتباط بین مناطق مختلف، از زمان های گذشته تاکنون، پل های زیادی در این استان ساخته شده است. یکی از جاذبه های گردشگری ایران که در خرم آباد وجود دارد و از بزرگ ترین پل های سنگی ایران محسوب می شود، پل شکسته یا پل شاپوری خرم آباد است که در گذشته به آن پل شاپورخواست هم می گفتند. جالب است بدانید این پل در دوران ساسانیان، زمان شاپور اول بنا گردید. پل شکسته، در گذشته به عنوان راه شاهی، شرق خرم آباد را به غرب (طرهان) متصل میکرده ، به طوریکه از آنجا لرستان به خوزستان و نیز تیسفون (پایتخت ساسانیان) دسترسی داشته است. برای ساخت پل شاپوری تنها از قلوه سنگ و ساروج استفاده شده است و مصالح دیگری در آن استفاده نشده است. اگر علاقمندید از این پل تاریخی بیشتر بدانید، با بزن بریم سفر همراه شوید.
فهرست مطالب
پل شاپوری در کجاست؟
پل شکسته یا پل شاپوری خرم آباد که در زبان لری به آن طاقه پیل اِشکه سه و یا طاقِ پیل اِشْکِسَّه گویند، در ضلع جنوبی قلعه فلک و افلاک در جنوب خرم آباد در استان لرستان قرار دارد.
بهترین زمان باردید از پل شاپوری
به علت کوهستانی بودن و آب و هوای معتدل و نیمه مرطوب شهر خرم آباد، بهترین زمان سفر به این شهر، در فصل بهار بخصوص اردیبهشت ماه است. البته در فصل پاییز به خاطر معتدل بودن هوا و زیبایی طبیعت، بازدید از این جاذبه گردشگری لرستان، خالی از لطف نیست. ولی فصل تابستان به خاطر تابش مستقیم خورشید، دمای هوا هنگام ظهر مقداری آزار دهنده است. در فصل زمستان با اینکه این منطقه خیلی سرسبز نیست ولی به علت بازدید کم گردشگران در این فصل، پل شاپوری بسیار خلوت و آرام است.
علت نامگذاری پل شکسته
امروزه به دلیل تخریب های مکرری که توسط عوامل طبیعی و جوی بر روی پل شاپوری صورت گرفته، این پل به پل پل شکسته نیز معروف شده است.
ویژگی پل شاپوری
در گذشته طول پل شاپوری خرم آباد در حدود ۲۳۰ و چشمه طاق های آن ۲۸ عدد به صورت جناقی شکل و با ابعاد دو و نیم تا هفت و نیم متر بوده است. تعداد پایه های پل شاپوری، بیست و هفت عدد بوده که سطح هر یک از آن ها حدود ۶۰ متر و فاصله بین دو پایه ۷.۵ متر طراحی شده است.
در پایه های پل شاپوری، موج شکن هایی به شکل لوزی و شش ضلعی سنگی ساخته شده است. حداكثر ارتفاع این پل یازده متر میباشد. ضمن اینکه جالب است بدانید در گذشته، فرآیند سبک سازی نیز در بخش های طولی در زیر رو گذر این پل انجام شده است. متاسفانه در حال حاضر، از پل شاپوری، تنها پنج چشمه طاق باقی مانده و بیشتر قسمت های آن بر اثر عوامل طبیعی تقریبا ویران شده است.
نوع مصالح در قسمت های مختلف پل شاپوری خرم آباد
از جمله مصالح مورد استفاده در پل شکسته خرم آباد، میتوان به قلوه سنگ، ملات گچ و ساروج اشاره نمود. به طوریکه در چشمه طاق ها از سنگ قلوه های رودخانه ای و نیز لاشه سنگ های کوچک و بزرگ و در پایه های پل شکسته نیز از سنگ های پاکتراش استفاده شده است. کف پل شاپور خواست، حالت سنگ فرش مانند دارد و از جنس سنگ بلوک قرمز است ولی در اثر فرسایش، دیگر حالت یکدست ندارد.
تاریخچه پل شکسته خرم آباد
طبق عقیده برخی کارشناسان، پل شاپوری خرم آباد به دستور شاپور اول ساسانی که از سال ۲۴۱ تا ۲۷۲ حکومت میکرده، بنا شده است. با توجه به اینکه این پل فاصله نزدیک تقریبی یک کیلومتر از قلعه فلک و الافلاک قرار دارد، باستان شناسان گمان می برند احتمال زیاد این دو بنا هم زمان با یکدیگر بنا شده اند. در زمان حکومت ساسانیان، از پل شاپوری بیشتر برای تردد کاروانیان و یا لشگریان ایرانی از سمت شوش به سمت همدان استفاده می گردید. البته احتمالا کاربری آبرسانی و پخش آب نیز داشته است.
رفته رفته به دلیل خشك شدن رود، پل شاپوری نیز تخریب شد و متاسفانه رسیدگی و مرمت لازم به این بنای تاریخی نگردید. در حالی که با توجه و رسیدگی بیشتر به پل شاپوری، این پل می تواند تبدیل به یكی از جاذبه های گردشگری خرم آباد شود. پل شکسته در سال ۱۳۵۴ با شماره ثبت ۱۰۵۸ در فهرست آثار ملی ایران ثبت گردیده است.
نحوه دسترسی به پل شاپوری
برای بازدید از پل شکسته خرم آباد باید به میدان باستان و انتهای خیابان تمدن در شهر خرم آباد بروید. بازدید از این پل در تمام ساعت شبانه روز آزاد است و نیازی به تهیه بلیت نیست.
جاذبه های گردشگری اطراف پل شاپوری
از جاهای دیدنی نزدیك به پل شاپوری خرم آباد، می توان به پل گپ یا پل صفوی خرم آباد (پل بزرگ)، مناره آجری خرم آباد، دریاچه بهشت، روستای چشمه پری لرستان اشاره نمود. البته در شهر خرم آباد و استان لرستان پل های دیدنی دیگری مانند پل دختر، پل گاومیشان، آجری و كلهر نیز وجود دارد.
تا کنون از این جاذبه گردشگری ایران بازدید کرده اید؟ تجربه سفر خود را با ما در بخش نظرات در میان گذارید.