توسط : آنچه درباره استان اصفهان بیش از هرچیزی معروف است وجود کاخ ها و معماری های تاریخی در آن است. این ویژگی استان اصفهان از آن رو به وجود آمد که سال ها این استان به عنوان پایتخت صفویه انتخاب شده بود. صفویان حکومتی بودند که به ساخت ساختمان هایی با معماری های بی نظیر و تزئینات چشم نواز معروف بودند. یکی از کاخ هایی که در زمان صفویه در اصفهان ساخته شده و تا امروز هم با همان شکوه استوار مانده است کاخ عالی قاپو است. معماری بی نظیر و تزئینات این بنا هر ساله باعث می شود که گردشگران زیادی برای بازدید از آن به اصفهان و میدان نقش جهان بروند. اگر دوست دارید به اصفهان سفر کرده و از این کاخ زیبا بازدید کنید، بهتر است ابتدا این مقاله بزن بریم سفر را بخوانید تا همه اطلاعات مورد نیاز برای این سفر را به دست آورید.
فهرست مطالب
کاخ عالی قاپو اصفهان کجاست؟
عالی قاپو در یکی از معروف ترین جاذبه های گردشگری اصفهان یعنی میدان نقش جهان قرار دارد. برای رفتن به این میدان باید به خیابان حافظ در شرق میدان یا خیابان سپه در غرب میدان بروید. از آنجایی که خیابان سپه پارکینگ اختصاصی دارد برای کسانی که می خواهند با ماشین شخصی به این مکان بروند مناسب تر است.
آدرس: خیابان استانداری، خیابان سپه، میدان نقش جهان، ضلع غربی
زمان و هزینه بازدید از کاخ عالی قاپو
از ۹ صبح تا ۶ عصر می توانید همه روزهای هفته به جز ایام سوگواری از کاخ عالی قاپو بازدید کنید. قیمت بلیط این عمارت برای گردشگران داخلی ۳ هزار تومان و برای گردشگران خارجی ۲۰ هزار تومان است.
آشنایی با کاخ عالی قاپو
عالی قاپو یکی از مشهورترین بناهایی است که صفویان در اصفهان ساخته شده اند. این کاخ در ضلع غربی میدان نقش جهان قرار دارد و در گذشته نام های دیگری مانند دولتخانه مبارکه و قصر دولتخانه نیز برای آن به کار می رفت.
علت نامگذاری کاخ عالی قاپو
برای عالی قاپو دو تلفظ معروف در نظر می گیرند که یکی عالی قاپو و دیگری عالی قاپی است. عالی قاپو در لغت به معنای باب عالی است که از دو واژه عالی و قاپو به معنای باب تشکیل شده است. درباره عالی قاپی هم گفته می شود که به معنای کاخ سلطان بود.
علت این نامگذاری به خاطر این بود که در عثمانی ساختمانی با نام باب عالی وجود داشت و در این کشور بسیار مورد احترام بود. صفوی ها هم این کاخ را باب عالی نامگذاری کردند تا چیزی از عثمانی کم نیاورند. باب عالی آنچنان ارج و احترام داشت که هرکسی می خواست از در ورودی آن وارد شود باید خم می شد و آستانه را می بوسید. حتی خود شاه عباس نیز با اسب وارد عمارت نمی شد.
درباره نامگذاری عالی قاپو مورخان یک احتمال دیگر را نیز مورد بررسی قرار داده اند. آن ها معتقدند که شاه عباس برای حرم حضرت علی (ع) در نقره ای به نجف فرستاد و آنجا نصب کرد و پس از آن دری که از قبل آنجا قرار داشت را برای تبرک در عالی قاپو نصب کرد. به همین دلیل این کاخ علی قاپو به معنای باب علی نام گرفت و به همین دلیل نیز بسیار مورد احترام بود.
تاریخچه عالی قاپو
برخی مستندات حاکی از این هستند که در جای کاخ فعلی عالی قاپو کاخی از عهد تیموری وجود داشت که در سال ۱۰۰۰ تا ۱۰۰۶ هجری قمری ساخته شده بود و کاخ عالی قاپو در واقع بر جای این کاخ ساخته شده است. کاخ عالی قاپو تقریبا در سال های ۹۷۱ تا ۹۷۷ هجری شمسی (۱۰۵۴ هجری قمری) ساخته شد. دستور ساخت این کاخ را شاه عباس صفوی داد ولی تزئینات و ظرایف کاخ بعد از مرگ او نیز ادامه داشت.
این کاخ مکانی برای حضور افراد عالی رتبه مانند سفرا و مهمانان پادشاه بود. در زمان شاه عباس دوم و شاه سلطان حسین نیز تزئیناتی به این کاخ اضافه شد. اگر بخواهیم ساخت کاخ را با تزئینات آن به حساب بیاوریم می توانیم بگوییم ساخت این کاخ از زمان شاه عباس اول تا شاه سلطان حسین ۱۰۰ سال به طول انجامیده است.
صائب تبریزی شاعر معروف عصر صفوی زمانی که کار ساخت این بنا به پایان رسید قصیده ای درباره آن سرود و به شاه عباس تقدیم کرد. مورخان معتقدند که عالی قاپوی اصفهان نمونه ای مجلل تر از کاخ عالی قاپوی خیابان سپه در مشهد است.
کارشناسان از روی کتیبه ها و اشعاری که در داخل بنا نوشته شده است دریافتند که بنای اولیه کاخ سریع پایان یافته است ولی تزئینات داخلی در دوره های بعد از شاه عباس اول انجام شد. مثلا در طبقه سوم یک کتیبه به خط نستعلیق وجود دارد که در زمان سلطان حسین صفوی نوشته شده است و از این موضوع می توان نتیجه گرفت که این طبقه در زمان سلطان حسین مرمت و تزئین شده است.
این بنا ابتدا ساده تر بود و از آن تنها به عنوان مسیر ارتباطی بین باغ نقش جهان و کاخ های اطراف استفاده می شد. بازار اطراف این کاخ ابتدا یک طبقه بود. در زمان شاه عباس دوم که اصفهان به عنوان مقر حکومت شلوغ تر و پر اهمیت تر شده بود ایوانی با ۱۸ ستون چوبی که ارتفاعی نزدیک به ۱۰ متر داشتند به طبقه سوم اضافه شد. این ستون ها با تزئینات مختلف از جمله آینده زیباسازی شدند.
این ایوان ستون دار ۴۸۰ متر وسعت داشت و این فرصت را به معماران داد که به طبقات و اتاق های این کاخ اضافه کنند. از همان زمان بود که این کاخ از حالت ساده خود خارج شد و رفته رفته شبیه به آن چیزی شد که ما امروز مشاهده می کنیم.
در آخرین طبقه این کاخ تالار موسیقی قرار گرفت که از نظر معماری با دیگر قسمت های کاخ متفاوت است. ایوان بنا تا هفت متر از دکان های بازار جلوتر رفت تا رویدادها، مراسمات و مسابقات داخل میدان را تماشا کنند.
در دوره قاجار عالی قاپو محل اقامت ظل السلطان بود و او تغییراتی را در تزئینات بنا اعمال کرد. در جبهه شرقی بنا کتیبه هایی وجود دارد که به نظم نوشته شده است و اشاره دارد که در سال ۱۲۷۴ این کاخ تعمیراتی را پشت سر گذاشته است. در سال ۱۳۸۴ نیز اقداماتی برای مرمت این کاخ آغاز شد که ۱۲ سال به طول انجامید.
معماری عالی قاپو
عالی قاپو ۶ طبقه و ۴۸ متر ارتفاع دارد. برخی بام این ساختمان را نیز یک طبقه به حساب می آورند و معتقدند که این کاخ ۷ طبقه است چرا که می توان بالای بام آن رفت و شهر را نظاره کرد. در ساختمان عالی قاپو سه راه پله وجود دارد که به شکل مارپیچ طبقات را به یک دیگر متصل می کند. طبقه اول دو سالن دارد که در زمان صفویه برای انجام امور اداری به کار می رفتند نام این طبقه صدر خانه یا کشیک خانه بود.
زمانی که به اصفهان و کاخ عالی قاپو بروید اولین چیزی که نظرتان را جلب خواهد کرد ستون های بلند چوبی آن است. معماری این کاخ طوری طراحی شده است که از طرف های مختلف ساختمان تعداد طبقات آن متفاوت به نظر می رسد مثلا از داخل میدان نقش جهان دو طبقه، از طرفین ساختمان سه طبقه و از نمای پشت آن پنج طبقه به نظر می آید.
کاخ عالی قاپو به طور کل دو بخش دارد که یکی ورودی کاخ و دومی ساختمان اصلی است. پشت در ورودی اتاق هایی قرار داشتند که امور اداری را در آن ها انجام می دادند. طبقه ششم طوری بنا شده است که شبیه به استودیو موسیقی است. زمانی که اساتید موسیقی در این محل شروع نواختن می کردند صدای آن در تمام عمارت پخش می شد.
تزئینات داخلی کاخ عالی قاپو
یکی از مشخصه های کاخ عالی قاپو که زیبایی خاصی به آن بخشیده است تزئینات آن است. ستون های چوبی کاخ که در طبقه سوم قرار دارند با آینه تزئین شده اند. روی سقف ایوان نقش های برجسته چوبی قرار دارد که به شیوه ای کاملا هنرمندانه نقش نگاری شده اند.
در سراسر دیوارهای تالار پشت ایوان کوچک نقاشی هایی وجود دارد که زیبا و دیدنی هستند ولی متاسفانه بخش زیادی از آن ها به همراه آینه کاری ها نابود شده است. در وسط ایوان یک حوض مسی قرار دارد که با سنگ های مرمرین آن را تزئین کرده بودند. در گذشته در میان این حوض فواره ای هم وجود داشت که امروزه اثری از آن نیست.
روی سقف و دیوارهای تالار موسیقی گچبری های سه بعدی و برجسته ای از جام ها و آلات موسیقی قرار دارد. بخشی از آثار ارزشمند داخل عمارت عالی قاپو که کار استاد رضا عباسی هنرمند معروف عصر صفوی بود در گذر زمان از بین رفته است.
برای تزئین دیوارهای بیرونی عالی قاپو از کاشی های هفت رنگ، خطوط اسلیمی، نقاشی های گل، شکارگاه ها و گچبری های زیبا استفاه شده است. درباره گچبری های بیرونی بنا باید گفت این گچبری ها به سبک کشته بری هستند که این سبک در زمان خود صفویان شکل گرفته است. زمانی که از دور به این گچبری ها نگاه می کنید انگار نقاشی هستند.
علاوه بر تمام این ها یکی از زیبایی های تزئینی عالی قاپو مینیاتورهای رضا عباسی است که در کاخ عالی قاپو قرار دارد. این مینیاتورها دارای نقش و نگارهایی از گل و بوته، شاخ و برگ، اشکال زیبا، نقش پرندگان و حیوانات و انواع ظروف هستند.
ویدیو کاخ عالی قاپو
سوالات پیرامون کاخ عالی قاپو اصفهان
در این بخش به پرتکرارترین سوالات پیرامون کاخ عالی قاپو اصافهان پاسخ داده ایم.
کاخ عالی قاپو چند متر است؟
این کاخ ۱۸۰۰ متر مربع مساحت دارد و ارتفاع ساختمان آن ۳۸ متر است. این بنا وقتی ساخته شد نمادی از قدرت حکومت بود. سردر ورودی این کاخ، ورودی میدان نقش جهان بوده است. زمانی که در میدان نقش جهان اصفهان بازی چوگان برگزار می شد شاه عباس و شاهان بعدی صفویه روی بالکن این کاخ می نشستند و به تماشای بازی مشغول می شدند. این کاخ بلندترین کاخی است که در زمان صفویه ساخته شده است. در زمان صفویه به دلیل اهمیت و احترامی که این کاخ داشت مردم عادی نمی توانستند از آن عبور کنند.
کاخ عالی قاپو چند طبقه است؟
کاخ عالی قاپو ۶ طبقه دارد.
کاخ عالی قاپو چند اتاق دارد؟
کاخ عالی قاپو ۵۰ اتاق دارد.
با سفر به استان و شهر اصفهان می توان به راحتی در بخشی از تاریخ ایران به کنکاش و جستجو پرداخت و بهترین بناهای شگفت انگیز تاریخی را مشاهده کرد. اگر شما هم تجربه سفر به اصفهان و بازدید از عالی قاپو را دارید می توانید در بخش کامنت ها آنچه مشاهده کردید را با ما به اشتراک بگذارید.
