توسط : عجیب نیست که اصفهان را نصف جهان می گویند، چرا که در این شهر به اندازه چند کشور دنیا می توانید جاذبه های گردشگری و توریستی پیدا کنید. هر کجای این استان می توانید به راحتی یک جاذبه توریستی پیدا کنید که به راحتی شما را مجذوب خودش می کند. یکی از این دیدنی ها میدان نقش جهان اصفهان است. این میدان فراز و فرودهای زیادی را در طول عمرش به خود دیده است و بخشی از هویت و تاریخ اصفهان به حساب می آید. شکوه این میدان باعث می شود هر ساله گردشگران زیادی از سراسر ایران و جهان برای بازدید از آن به اصفهان بیایند. بزن بریم سفر اینبار قرار است شما را به اصفهان ببرد تا شما را با شکوه و عظمت میدان نقش جهان اصفهان آشنا کند. اگر می خواهید به میدان نقش جهان اصفهان سفر کنید بهتر است قبلش حتما این مطلب را مطالعه کنید تا مهم ترین اطلاعات لازم را درباره این اثر بدانید.
فهرست مطالب
میدان نقش جهان اصفهان کجاست؟
میدان نقش جهان در شمال شهر اصفهان قرار دارد. این میدان در میان خیابان حافظ و خیابان سپه قرار دارد. می توان از هر کدام از این خیابان ها و همچنین خیابان استانداری به میدان نقش جهان رفت. همچنین می توانید با استفاده از اتوبوس از طریق خط میدان امام حسین باغ غدیر ترمینال شرق، میدان امام حسین هشت بهشت ترمینال خوراسگان به میدان نقش جهان بروید. اگر می خواهید با مترو به این محل بروید می توانید خود را به ایستگاه امام حسین برسانید و سپس با تاکسی به نقش جهان اصفهان بروید. همچنین این فرصت برای شما مهیاست تا با رزو اتاق در هتل عباسی اصفهان دیگر هزینه ای بابت کرایه اتوبوس و مترو و تاکسی پرداخت نکرده و به دلیل نزدیکی این هتل به میدان نقش جهان با چند دقیقه پیاده روی به این میدان برسید.
هزینه و زمان بازدید از میدان نقش جهان
نقش جهان اصفهان هویت این شهر است و می توانید با بازدید از آن با یک تیر چند نشان بزنید. اگرچه ورود به نقش جهان هزینه ورودی ندارد اما برای بازدید از هرکدام از دیدنی های آن باید به طور مجزا هزینه ای پرداخت کنید. این مکان ها عموما به جز ایام سوگواری تعطیل رسمی باز هستند و پذیرای علاقه مندان به تاریخ، فرهنگ و هنر اصفهان هستند. بازدید از میدان نقش جهان در ۲۴ ساعت شبانه روز امکان پذیر است.
آشنایی با میدان نقش جهان اصفهان
نقش جهان اصفهان تجلی تاریخ و هویت اصفهان است. هر ساله گردشگران زیادی از این میدان زیبا دیدن می کنند. پیش از انقلاب نام این میدان، میدان شاه بود و پس از انقلاب نام آن به میدان نقش جهان تغییر پیدا کرد. میدان بزرگ، میدان اصلی، میدان نو، میدان قصر و میدان سلطنتی از دیگر نام های این میدان در طول تاریخ بوده اند.
یکی از کسانی که به گسترش این میدان کمک شایانی کرد شاه عباس اول بود. او با انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان و ساخت بناهایی در این میدان و اطراف آن باعث رونق اقتصادی و گسترش بازار آن شد. در زمان شاه عباس دوم میدان گسترش یافت و نام آن از میدان نو به میدان نقش جهان تغییر پیدا کرد. پیش از ساخت نقش جهان، میدانی به نام عتیق در اصفهان وجود داشت که برای ساخت نقش جهان از آن الگوبرداری شده است.
طول این میدان ۵۰۰ متر و عرض آن ۱۶۰ متر است. در دور میدان تقریبا ۲۰۰ حجره دو طبقه قرار دارد. در چهار طرف این میدان ۴ بنای تاریخی ارزنده قرار دارد. در گذشته در اطراف میدان طاق هایی وجود داشت که برای محافظت از بناها ساخته شده بود. این طاق ها امروزه به حجره بدل شده است.
میدان نقش جهان میدان مرکزی شهر اصفهان است. آنچه که باعث می شود این میدان از دیگر میدان ها متمایز باشد ظاهر مستطیلی آن است، در حالی که معمولا میدان ها را در سراسر دنیا با ظاهر بیضی شکل می سازند. میدان سرخ مسکو یکی از میدان هایی است که گستردگی و شهرت زیادی دارد، اما جالب است بدانید میدان نقش جهان اصفهان از میدان سرخ مسکو وسعت بیشتری دارد. این میدان پس از میدان تیان آن من در پکن، دومین میدان بزرگ جهان است.
این میدان در تمام دنیا شناخته شده است و در سال ۱۳۱۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شد و در اردیبهشت سال ۱۳۵۸ هم این میدان در یونسکو به ثبت رسید.
نگاهی به تاریخچه میدان نقش جهان
پیش از این که صفویه در ایران به قدرت برسد، در جایی که این میدان اکنون واقع شده است یک باغ بزرگ وجود داشت. بناهای نظامی دوره تیموریان نیز در بخش میانی میدان که اکنون آن را «در کوشک» می نامند وجود داشت.
بعدها در بخش غربی میدان عمارت عالی قاپو ساخته شد. در زمان سلجوقیان و بعد از آن در این میدان جشن نوروز و همچنین اعدام محکومان انجام می شد. شکوهمند شدن این میدان زمانی شروع شد که پادشاه صفوی پایتخت را از قزوین به اصفهان منتقل کرد. پس از انتقال پایتخت، محوطه این میدان محل استقرار کاخ شاه و دیگر ساختمان های دولتی شد.
بنای اولیه این میدان زمانی پایه ریزی شد که شاه عباس تصمیم گرفت شهر اصفهان را به سمت جنوب و در حاشیه زاینده رود گسترش دهد. معماران بنامی مانند محمدرضا و علی اکبر اصفهانی در ساخت این بنا مشارکت داشته اند. ساختار میدان های ایرانی دیگر نظیر میدان عتیق اصفهان، میدان امیر چخماق یزد، میدان شاه قزوین و میدان صاحب آباد قزوین در معماری این میدان هم تاثیر گذار بوده است.
برای تمجید از شاه عباس، یک کتیبه با خط ثلث که به کتیبه علیرضا عباسی معروف است بر سر در مسجد امام نصب شده است. یک کتیبه دیگر نیز به خط محمد رضا امامی از معماران برجسته بر سردر مسجد جامع نقش بسته است.
ساخت این میدان از سال ۱۰۱۱ تا ۱۰۲۵ طول کشیده است. البته کار تزئین مسجد و بناها تازه از سال ۱۰۲۵ شروع شد و تا حکومت دو تا از جانشینان شاه عباس نیز ادامه داشت. رفته رفته با زوال حکومت صفوی و پادشاهان آخر آن مثل شاه سلیمان و شاه سلطان حسین، شکوه نقش جهان نیز از دست رفت و درختان آن خشک شدند.
روند تخریبی این میدان تا به قدرت رسیدن رضاشاه ادامه داشت. به دلیل اهمال کاری شاهان قاجاری بخش هایی از عمارت نقاره خانه نابود شد. از آنجایی که پایتخت در این حکومت از اصفهان به تهران منتقل شده بود دیگر این میدان اهمیتش را برای پادشاهان از دست داد و توجه زیادی به آن نمی شد.
با به قدرت رسیدن رضاشاه، تلاش شد تا بناها و حجره های اطراف نقش جهان بازسازی شود و این میدان در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید. بعد از این رونق دوباره به نقش جهان برگشت. در گذشته این میدان برای برگزاری جشن های سلطنتی، بازی چوگان، رژه ارتش، جمعه بازار و نمایش های مختلف بوده است.
دیدنی های نقش جهان
در میدان نقش جهان دیدنی های مختلفی وجود دارد که می توانند برای هر بازدیدکننده ای جذاب باشند. در ادامه سعی می کنیم به طور مختصر به معرفی دیدنی های میدان نقش جهان بپردازیم.
کاخ عالی قاپو
عالی قاپو یکی از چشم نواز ترین بناهایی است که در نقش جهان می توانید ببینید. این کاخ در ضلع غربی میدان قرار دارد. ارتفاع این عمارت ۴۸ متر و دارای ۶ طبقه است که با راه پله های مارپیچ به یکدیگر متصل می شوند.
این بنا به دستور شاه عباس اول در سال ۹۷۳ تا ۹۷۷ ساخته شد. این کاخ طی ۵ مرحله معماری در زمان شاه عباس دوم و شاه سلیمان تکامل یافت. گچ بری های آخرین طبقه این کاخ را زیباترین بخش آن می دانند. این بخش از کاخ به اتاق موسیقی و اتاق صوت شهرت دارد. هنرمند معروف عصر صفوی به نام رضا عباسی با هنر مینیاتور خود به این بنا شکوه خاصی بخشیده است.
مسجد شیخ لطف الله
شاید از دور که میدان نقش جهان را ببینید همان ابتدا گنبد زیبای یک مسجد توجه شما را جلب کند. این مسجد همان مسجد شیخ لطف الله است. مسجد شیخ لطف الله بر خلاف دیگر مساجد مناره ای ندارد. این مسجد نیز در دوران صفویه ساخته شده است. شاهکار معماری و کاشی کاری قرن یازدهم را می توانید در این مسجد مشاهده کنید. ساخت این مسجد حدود ۱۸ سال طول کشید. هنوز هم با گذشت این همه سال مسجد شیخ لطف الله جز بهترین ها در استفاده از رنگ و نور است. در مرکز داخلی گنبد این مسجد یک طاووس طراحی شده است که پرهای آن با نوری که از طاق بالای در ورودی می تابد تشکیل می شود.
مسجد امام اصفهان
این مسجد برخلاف مسجد شیخ لطف الله مناره هایی دارد که از دور هم می توانید آن ها را ببینید. نام های دیگر این مسجد، مسجد شاه، مسجد سلطانی و مسجد جامع است. مسجد امام مهم ترین مسجد تاریخی اصفهان و حتی از مهم ترین مساجد تاریخی در جهان اسلام به شمار می رود.
در بنای این مسجد، شاهکارهای معماری، کاشی کاری و نجاری قرن یازدهم هجری را مشاهده می کنید. این بنا به فرمان شاه عباس اول در سال ۱۰۲۰ ساخته شد. تزئینات این مسجد در زمان جانشینان شاه عباس انجام شده است. سردر این گنبد دارای شکوه و عظمت خیره کننده ای است که شامل طاق نماهای متقارن، حوض بزرگ وضو، کاشی کاری ها و… می شود.
این بنا را علی اکبر اصفهانی و محب علی بیک الله معماری کرده اند و خوشنویسی های آن را زبردستانی مانند علیرضا عباسی، عبدالباقی تبریزی، محمدرضا امامی و محمدصالح امامی بر عهده داشته اند.
سردر قیصریه
در گوشه ای از میدان نقش جهان اصفهان سردر قیصریه خودنمایی می کند. این مکان در ورودی اصلی بازار اصفهان قرار دارد. این بنا در اصل دارای ۳ طبقه بوده است که یک طبقه از آن تخریب شده است. طبقه ای که تخریب شده است نقارخانه بود و از آن جا زمان به مردم اعلام می شد. طبقه دوم امور بازرگانی انجام می شد و طبقه اول دارای حجره هایی برای خرید و فروش بود. سردر قیصریه شامل چهار در فرعی، یک دروازه اصلی و یک حوض است. یکی از دیدنی های سردر قیصریه ساعت قلعه پرتقالی هاست. از سردر قیصریه می توانید وارد بازار بزرگ اصفهان شوید.
دروازه های چوگان
یکی دیگر از دیدنی های میدان نقش جهان ستون های کوتاه و سنگی است که در ضلع جنوبی و شمالی آن قرار داشته اند. این سنگ ها در واقع در گذشته دروازه هایی برای ورزش چوگان بوده اند. این ستون ها نشان دهنده این هستند که در گذشته در میان نقش جهان ورزش چوگان انجام می شده است.
چوگان یک ورزش کهن ایرانی است که در میان پادشاهان و بزرگان رواج داشت. در این ورزش، ورزشکاران در دو تیم باید با دسته های چوبی توپ را وارد دروازه حریف کرده و امتیاز کسب کنند. زمین های چوگانی که امروزه در جهان ساخته می شوند از این زمین الگوبرداری کرده اند. چندسالی است در این مکان به صورت نمادین بازی های چوگان برگزار می شوند.
توحیدخانه
در پشت عالی قاپو ساختمانی وجود دارد که آن را توحیدخانه می نامند. این ساختمان مطبخ و زندان کاخ بود. در دوره شاه عباس اول خلیفه الخلفا قطب و پیشوای صوفیه در این مکان عبادت می کرده است. می گویند در گذشته کسی حق نداشته است با سلاح وارد این مکان شود و از این جهت یک مکان مقدس بوده است. در دوره قاجار این مکان قداست خود را از دست داد و دوره پهلوی گنبد آن به زندان مبدل شد. می توانید به ایوان عالی قاپو بروید و به تماشای این بنا بنشینید.
تا کنون تجربه سفر به اصفهان، بازدید از میدان نقش جهان و انبوه جاذبه های گردشگری ایران که در این مکان گرد هم جمع شده اند را داشته اید؟ خاطره خود از این سفر را در بخش نظرات برای سایر علاقه مندان سفر به اصفهان بنویسید.
