توسط : به سختی می توانید یک ایرانی را پیدا کنید که نام قله دماوند را نشنیده باشد و آن را نشناسد. این کوه بلندترین کوه ایران و خاورمیانه است. کوه دماوند که در استان مازندران قرار دارد یکی از شگفت انگیزترین جاذبه های گردشگری ایران به حساب می آید. این قله آنقدر بلند هست که از استان های دیگر ایران نظیر قم و تهران نیز قابل رویت باشد. اگر می خواهید آشنایی کاملی با این قله پیدا کنید و همه اطلاعات مورد نیاز را درباره آن بدانید با بزن بریم سفر همراه شوید تا همه اطلاعات لازم را در این مطلب در اختیار شما قرار دهد. از آن جایی که کوه دماوند یکی از نماد های هویتی مازندران و ایران است خیلی ها هرساله سعی می کنند به قصد تفریحی یا کوهنوردی از آن بازدید کنند.
فهرست مطالب
- کوه دماوند را بیشتر بشناسید
- آدرس دقیق کوه دماوند
- روز ملی دماوند
- نام های کوه دماوند
- آب و هوای کوه دماوند
- پوشش گیاهی کوه دماوند
- گونه های جانوری در دماوند
- تاریخچه صعود به دماوند
- یخچال های کوه دماوند
- مرتفع ترین آبشار خاورمیانه در کوه دماوند
- رودخانه های کوه دماوند
- پارک ملی لار دماوند
- مسیرهای صعود به قله دماوند
- آسانترین مسیر صعود به قله دماوند
- آسانترین مسیر صعود به قله دماوند در زمستان
- پناهگاه های کوه دماوند
- ویدیو کوه دماوند
- سوالات رایج در خصوص کوه دماوند
کوه دماوند را بیشتر بشناسید
کوه دماوند کوهی است با ارتفاع ۵۶۰۹متر که در بخش لاریجان شهرستان آمل از استان مازندران قرار دارد. در صورتی که هوا صاف و آفتابی باشد، بلندای این کوه از استان های ورامین، تهران، قم و از دریای مازندران قابل رویت است. کوه دماوند نخستین اثر طبیعی ایران است که در سال ۱۳۸۷ در فهرست آثار ملی به ثبت رسید. این کوه برای ما ایرانی ها یک کوه حماسی است و نماد شکوه و عظمت کشورمان است.
در ادبیات فارسی از کوه دماوند بارها یاد شده است. شاهنامه مهم ترین اثر منظوم فارسی است که در آن از دماوند یاد شده است. به جز شاهنامه در اشعار شعرای معروفی مانند ملک الشعرای بهار نیز از کوه دماوند یاد شده و حتی او یک شعر کامل درباره این کوه سروده است. برخی معتقدند که از این کوه در اوستا نیز نام برده شده و برای ایرانیان حالتی مقدس داشته است. در اساطیر ایرانی و شاهنامه اشاره شده است که فریدون و کاوه آهنگر پس از پیروزی بر ضحاک ماردوش او را در این کوه به بند کشیدند.
آدرس دقیق کوه دماوند
روز ملی دماوند
در تقویم ایران روز ۱۳ تیر که با جشن تیرگان مصادف است به عنوان روز ملی دماوند نامگذاری شده است. نامگذاری این روز در این تاریخ به این دلیل است که جشن تیرگان روزی است که فریدون و کاوه آهنگر بر ضحاک پیروز شدند و او را در دماوند به بند کشیدند.
نام های کوه دماوند
دماوند، دنباوند، بیکنی و جبل لاجورد نام هایی هستند که کوه دماوند با آن ها شناخته می شود. در فرهنگ معین دماوند را اینگونه معنا کرده اند که این کلمه از دو بخش کلمه «دم» به معنای دمه و بخار و کلمه «آوند» تشکیل شده است و ترکیب این دو بخش دارای دمه و بخار معنا می شود. احتمالا این نامگذاری به خاطر آتشفشانی بودن این کوه روی آن نهاده شده است.
آب و هوای کوه دماوند
دمای دماوند از ۶۰ درجه زیر صفر تا ۳ درجه زیر صفر متفاوت است و بستگی به فصلی دارد که دما را اندازه گیری کنید. میانگین بارندگی در دماوند ۱۴۰۰ میلی متر است و عموما بارش ها در آن منطقه به صورت برف است. در کوهپایه دماوند وزش باد با سرعت ۷۰ کیلومتر بر ساعت و در ارتفاعات دماوند تا ۱۵۰ کیلومتر بر ساعت صورت می گیرد.
پوشش گیاهی کوه دماوند
پوشش گیاهی دماوند به گل های لاله های قرمز آن معروف این گل های کمیاب را می توان در ارتفاع ۲۰۰۰ تا ۳۵۰۰ متری کوه دماوند دید. این گل همچنین روی دامنه کوه سهند نیز رشد می کند. لاله های واژگون از گل های نادر در دنیاست که نمونه های طبیعی آن بسیار دیدنی هستند. این گل تنها گیاهی نیست که در دماوند می توانید ببینید بلکه دماوند دارای یک پوشش گیاهی متنوع است. گیاهانی مانند شقایق لار و رینه در دامنه جبهه غربی و جنوب غربی دماوند قابل رویت است. گیاهان منحصر به فردی که در کوه دماوند رویت شدند با پسوند دماوندی شناخته می شوند. از جمله این گل ها می توان به کلاه میرحسن دماوندی، کزل دماوندی، کزل دماوندِف بومادران دماوندی، پیرگیاه دماوندی، ریش قوش دماوندی، فراموشم مکن دماوندی، زنگوله ای دماوندی، کتانی دماوندی و ماشک دماوندی اشاره کرد.
گیاهان دیگری که در دماوند می توانید آن ها را ببینید بومادران، ماشک، کتانی، ریش قوش، گونه های شبیه به گون، خشخاش، شکر تیغال، سنبله ارغوانی، نسترن وحشی، رز گردالود، علف صورتی و چمن آراراتی هستند. در فصل بهار ارتفاع ۲۰۰۰ متری این کوه شاهد یک فرش از شقایق است ولی به دلیل این که بازدیدکنندگان به آن دسترسی دارند زباله های تولید شده و باقی مانده از آنها می تواند چهره آنجا را مخدوش کند.
در کل می توان گفت پوشش گیاهی دماوند غنی است، به طوری که در آن منطقه گیاهان دارویی زیادی رشد می کنند. این گیاهان هم در دامنه های شرقی و هم در دامنه های جنوبی و شمالی دماوند می رویند. از آنجایی که مرتع و چراگاه های دماوند نیز غنی است و علاوه بر آن برخی راه سازی ها در اطراف آن در حال انجام است پوشش گیاهی دماوند در خطر آسیب دیدن قرار دارد.
گونه های جانوری در دماوند
منطقه دماوند دارای یک موقعیت جغرافیایی خاص است که باعث می شود گونه های مختلف جانوری در آن جا حضور داشته باشند. حیوانات گوشت خواری مثل گرگ، سگ، شغال و روباه در کنار حیوانات گیاه خواری مانند میش و آهو زندگی می کنند. در زنجیره غذایی که در کوه دماوند شکل می گیرد حیواناتی مانند گراز، خرگوش و خرس هم حضور دارند. علاوه بر این حیوانات، پرندگان نیز در این منطقه زیست دارند. از جمله این پرندگان می توان به عقاب، جغد، خفاش، تیهو، کبک، سینه سیاه و طوطی دارکوب اشاره کرد. خزندگانی مانند مار، عقرب، بزمجه نیز در این منطقه حضور دارند. علاوه بر این ها موش کور و گورکن را نیز می توان در زمره حیوانات کوه دماوند در نظر گرفت.
تاریخچه صعود به دماوند
از گذشته کسانی بودند که سودای صعود به قله دماوند را در سر داشته اند. نخستین کسی که ادعا کرده است بر فراز قله دماوند پا گذاشته، فردی به نام ابودلف خزرجی بوده است که یک سفرنامه در اینباره نوشته و قله دماوند را هم در آن شرح داده است. قزوینی، مسعودی، ابن فقیه و ناصر خسرو نیز درباره صعود به دماوند چیزهایی نوشته اند. ناصر خسرو نوشته است «می گویند بر سر دماوند یک چاه قرار دارد که از آن نوشادر و کبریت استخراج می شود» اولین اروپایی که یک صعود موفقیت آمیز به قله دماوند داشته است تیلر تامسن بود که در سال ۱۸۳۷ موفق شد این کار را انجام دهد. تیم محمدصادق خان قاجار نیز نخستین گروه ایرانی بودند که این قله را در سال ۱۸۵۷ میلادی فتح کردند و سند آن وجود دارد.
یخچال های کوه دماوند
کوه دماوند دارای یخچال هایی است که کوهنوردان علاقه مند هنگام صعود به قله این کوه با آن مواجه خواهد شد. رد شدن از این یخچال ها نیاز به تجهیزات کامل دارد و هر کسی نمی تواند بدون دیدن آموزش های لازم از آن ها عبور کند.
یخچال سیوله، یخچال دوبی سل، یخچال عروسک ها، و یخچال خورتاب سر در جبهه شمالی این کوه، یخچال دره یخار در شمال شرقی آن و دو یخچال هم در شمال غربی و غرب کوه دماوند قرار دارند.
مرتفع ترین آبشار خاورمیانه در کوه دماوند
یکی از دیدنی های دماوند، مرتفع ترین آبشار از سطح دریا در خاورمیانه است. این آبشار ۷ متر ارتفاع و ۳ متر قطر دارد و در جبهه جنوبی دماوند واقع شده است. آبشار مذکور اغلب اوقات سال یخ زده است. زمانی که دما در برخی روزهای تابستان به بالای صفر می رسد، از این آبشار یخ زده کمی آب جاری می شود، با این وجود چند ساعت بعد که هوا دوباره سرد می شود یخ می زند. این آبشار در ارتفاع ۵۱۰۰ متری از سطح دریا واقع شده است.
رودخانه های کوه دماوند
اطراف کوه دماوند رودخانه هایی جاری هستند که آب زلال از آن ها جاری می شود و طبیعت دوستان و کوهنوردان در برخی ماه های سال می توانند از آب آن استفاده کنند. رودخانه تینه در شمال کوه دماوند، رودخانه هراز در جنوب و شرق این کوه، رودخانه لار و دیوآسیاب در غرب و رودخانه پنج او در شرق کوه دماوند قرار دارند.
علاوه بر این که روی خود کوه و دامنه دماوند رودخانه هایی وجود دارد، در فاصله های دور از دماوند چشمه هایی نیز به وجود آمده اند که آب آن ها از دماوند نشات می گیرد و برخی از آن ها خاصیت درمانی نیز دارند. چشمه آب گرم لاریجا یکی از این چشمه هاست که ۲۶ کیلومتر با دماوند فاصله دارد ولی آب آن از بلندی های دماوند به دره لار می آید.
یک چشمه در پلور به نام قلعه دختر نیز از کوه دماوند سرچشمه می گیرد، این چشمه در نزدیکی تنگه امام زاده هاشم قرار دارد. چشمه آبعلی که معروف ترین چشمه این کوه است. در اطراف این چشمه روستای آبعلی هم قرار دارد. آب همه این چشمه ها در صورت مصرف به اندازه می تواند بسیار مفید باشد.
پارک ملی لار دماوند
در نزدیکی کوه دماوند پارک ملی لار قرار دارد. در سال ۱۳۵۴ بود که این منطقه لار به عنوان پارک ملی لیست شد. این منطقه شکار ممنوع است و محافظت از حیوانات آن در دستور کار قرار دارد. در پارک ملی لار یک سد بزرگ قرار دارد که بخش زیادی از آب پایتخت از آن جا تامین می شود. این پارک ۳۰ هزار هکتار وسعت دارد و بین استان های تهران و مازندران واقع شده است.
مسیرهای صعود به قله دماوند
کوه دماوند کوه بزرگی است و دسترسی به آن از چند جبهه مختلف امکان پذیر است. در ادامه راه های دسترسی به کوه دماوند را از جبه های شمال شرقی، جبهه شمالی، جبهه غربی و جبهه جنوبی شرح خواهیم داد. نکته ای که گفتن آن لازم است این است که صعود به قله دماوند از نظر فدراسیون کوهنوردی معادل با دریافت مدال برنز مسابقات کشوری است.
صعود به کوه دماوند از جبهه شمال شرقی
طولانی ترین مسیر صعود به دماوند جبهه شمال شرقی آن است. برای این که از این مسیر به قله دماوند برسید دو راه پیش روی شماست. یکی از این راه ها، راهی است که از روستای گزنه می گذرد و دیگری راهی است که از روستای ناندل عبور می کند. هر دو مسیر در پناهگاهی به نام تخت سلیمان به همدیگر متصل می شوند. یخچال یخار و یال های یخار، ملار، داغ و تخت فریدون در این مسیر قرار دارند.
صعود به کوه دماوند از جبهه شمالی
برای این که به جبهه شمالی برسید باید اول خود را به روستای ناندل برسانید. این روستا مبدا یکسانی برای مسیر شمال و شمال شرقی دماوند به حساب می آید. ابتدای هردو مسیر از دشت چم بن شروع می شود. اگر از این جبهه کوهنوردی خود را آغاز کنید باید از میان یخچال های سیوله و دوبی سل عبور نمایید.
کوهنوردانی که از این مسیر و مسیرهای دیگر به قله دماوند صعود کرده اند معتقدند این جبهه از جبهه های دیگر مسیر سخت تری برای صعود دارد. یکی از دلایلی که این مسیر را طاقت فرسا می کند عدم دسترسی مستقیم به آب آشامیدنی است و به جز حمل مقدار زیادی آب از پایین تنها راه برای صعود کننده این است که برف را ذوب کند.
صعود به کوه دماوند از جبهه غربی
برای دسترسی به قله دماوند از این جبهه ابتدا باید خود را به روستای پلور برسانید. صعود از این جبهه از جبهه لار آغاز می شود و پناهگاه سیمرغ در مسیر آن قرار دارد. با ماشین های آفرود از دشت لار می توان به کمپ اصلی رسید. یکی از سختی هایی که در این مسیر قرار دارد شیب زیاد آن است، اما خوشبختانه آب آشامیدنی در مسیر در دسترس است.
صعود به کوه دماوند از جبهه جنوبی
این مسیر از مسیرهای دیگر قدمت بیشتری دارد و در عین حال راحت ترین راه صعود به قله دماوند است. مسیر صعود از این جبهه از سمت جنوب شرقی کوه است. در مسیر این صعود، پناهگاه بارگاه سوم نیز قرار دارد. شروع این مسیر از روستای پلور است. با ماشین های آفرود می توان از این روستا به کمپ اصلی که گوسفندسرا نام دارد رسید. افرادی با قاطر در این محل حضور دارند که می توانند بارها و لوازمتان را تا کمپ بعدی که بارگاه سوم است برای شما حمل کنند.
آسانترین مسیر صعود به قله دماوند
آسانترین مسیر صعود به کوه دماوند مسیر جنوبی است. این مسیر ۹ کیلومتر طول داشته و از ارتفاع ۳۰۰۰ متری این کوه صعود آغاز می شود. شما با مراجعه به پناهگاه گوسفند سرا میتوانید مسیر صعود خود را آغاز کنید.
آسانترین مسیر صعود به قله دماوند در زمستان
آسانترین مسیر صعود به قله دماوند در زمستان نیز همچنان مسیر جنوبی است، با این تفاوت که بجای شروع مسیر کوه پیمایی از ارتفاع ۳۰۰۰ متری، میبایست از ارتفاع ۲۵۰۰ متری کوهنوردی خود را آغاز کنید، زیرا استفاده از جاده خاکی در فصل زمستان امکان پذیر نبوده و میبایست از کنار جاده آسفالته کوهنوردی خود را آغاز کنید.
پناهگاه های کوه دماوند
کوه دماوند چندین پناهگاه در ارتفاع های مختلف و جبهه های مختلفش برای علاقه مندان به کوه نوردی دارد. پناهگاه گوسفندسرا در ارتفاع ۲۹۵۰ متری، پناهگاه بارگاه سوم در ارتفاع ۴۱۵۰ متری، پناهگاه سیمرغ در ارتفاع ۴۱۵۰ متری، پناهگاه تخت فریدون در ارتفاع ۴۳۶۰ متری، پناهگاه فلزی در ارتفاع ۴۰۰۰ متری برای علاقه مندان به صعود به کوه دماوند در نظر گرفته شده است که میتوانند در آن استراحت کرده و تجدید قوا انجام دهند.
ویدیو کوه دماوند
سوالات رایج در خصوص کوه دماوند
در زیر به تعدادی از سوالات پرتکراری که در خصوص قله دماوند پرسیده می شود پاسخ داده ایم
کوه دماوند چند متر است؟
ارتفاع قله دماوند ۵۶۰۹ متر است
آسانترین مسیر صعود به کوه دماوند کدام مسیر است؟
آسانترین مسیر صعود به کوه دماوند مسیر جنوبی است
قله دماوند در کدام استان واقع است؟
قله دماوند در استان مازندران واقع شده است
دمای هوای کوه دماوند چقدر است؟
دمای هوای کوه دماوند در زمستان منفی ۶۰ و در تابستان منفی ۲ درجه است
تاکنون تجربه صعود به قله دماوند را داشته اید؟ از تجربه و خاطره خود از این صعود در بخش کامنت ها بنویسید تا سایر علاقه مندان به صعود به کوه دماوند نیز از تجربه شما استفاده کنند.
داستان های جالبی از زمان قدیم درباره کوه دماوند نقل شده، در این مطلب با علت نام گذاری روز دماوند روبرو شدم برایم جالب بود. تشکر از مطلب مفیدتان